Polska konsekwentnie zmierza w kierunku budowy pierwszej elektrowni jądrowej na swoim terytorium. Podpisanie umowy pomostowej (Engineering Development Agreement – EDA) między Polskimi Elektrowniami Jądrowymi (PEJ) a konsorcjum amerykańskich firm Westinghouse i Bechtel wyznacza kolejny, ważny etap w realizacji projektu. Nowe porozumienie zapewnia ciągłość działań projektowych i inżynieryjnych, otwierając drogę do rozpoczęcia budowy w nadchodzących latach.
Czym jest umowa EDA i dlaczego jest tak ważna?
Umowa pomostowa EDA ma strategiczne znaczenie dla pomorskiego projektu jądrowego. Określa ona zasady współpracy na kolejnych dziewięć miesięcy, gwarantując płynność realizacji inwestycji i przejście do dalszych faz, w tym przygotowania dokumentacji projektowej oraz negocjacji kontraktu na budowę.
Zapisz się na newsletter Kompasu ESG
Nowe porozumienie modyfikuje wcześniejszy model współpracy z czasów obowiązywania umowy ESC. Wprowadzono między innymi bardziej efektywne procedury nadzoru inwestorskiego oraz zmieniono sposób wynagradzania wykonawców, opierając się na doświadczeniach zdobytych podczas dotychczasowych działań.
Co istotne, umowa EDA umożliwia także kontynuację zaawansowanych badań geologicznych, rozwoju łańcucha dostaw oraz prac przygotowawczych w lokalizacji Lubiatowo-Kopalino. Dzięki temu projekt pozostaje zgodny z harmonogramem i regulacjami prawnymi obowiązującymi w Polsce.
Wzmocnienie niezależności energetycznej Polski
Budowa pierwszej elektrowni jądrowej ma ogromne znaczenie nie tylko dla bezpieczeństwa energetycznego kraju, ale również dla jego rozwoju gospodarczego. Jak podkreślił Craig Albert, Prezes i Dyrektor Operacyjny Bechtel, projekt wpłynie na zrównoważony wzrost gospodarczy, wzmocni niezależność energetyczną Polski i będzie generował tysiące miejsc pracy – zarówno na etapie budowy, jak i późniejszej eksploatacji.
W opinii przedstawicieli Westinghouse, zastosowana w projekcie technologia reaktora AP1000® to rozwiązanie sprawdzone, bezpieczne i efektywne kosztowo, co dodatkowo potwierdza strategiczny charakter inwestycji dla polskiej gospodarki.
Konsekwentna realizacja kolejnych kamieni milowych
Ostatnie miesiące były dla projektu okresem dynamicznych postępów. 23 kwietnia 2025 roku PEJ zawarły umowę z Wojewodą Pomorskim na użytkowanie wieczyste gruntów w gminie Choczewo, przeznaczonych pod budowę elektrowni. Uzyskanie prawa do dysponowania nieruchomościami było niezbędnym warunkiem, by móc wnioskować o pozwolenie na budowę.
Dzięki wcześniejszym decyzjom środowiskowym i lokalizacyjnym, a także zakończeniu kluczowych negocjacji, projekt zyskuje nie tylko stabilne podstawy prawne, ale także realną szansę na wejście w fazę budowlaną w przewidywalnym terminie.
Silna rola administracji rządowej
Warto podkreślić rolę administracji państwowej w przyspieszaniu realizacji projektu. Sekretarz stanu w Ministerstwie Przemysłu, Wojciech Wrochna, zaznaczył, że osiągnięty kompromis między PEJ a konsorcjum Westinghouse-Bechtel to efekt intensywnej pracy i determinacji obu stron. Z kolei premier Donald Tusk podkreślił, że nowa umowa jest korzystniejsza dla Polski niż poprzednie ustalenia, zarówno pod względem finansowym, jak i organizacyjnym.
Zaangażowanie najwyższych szczebli administracji publicznej świadczy o strategicznej wadze projektu dla bezpieczeństwa i przyszłości energetycznej kraju.
Podpisanie umowy EDA otwiera drogę do intensyfikacji prac inżynieryjnych i administracyjnych. Najbliższe miesiące upłyną pod znakiem przygotowywania dokumentacji niezbędnej do uzyskania kolejnych decyzji administracyjnych oraz dopracowywania projektu technicznego elektrowni.
Jednocześnie kontynuowane będą badania geotechniczne i rozwój współpracy z lokalnymi wykonawcami, co ma kluczowe znaczenie dla terminowego rozpoczęcia budowy. Planowane inwestycje w regionie przyczynią się do rozwoju Pomorza, tworząc nowe miejsca pracy i zwiększając atrakcyjność inwestycyjną całego województwa.
Czytaj dalej: