Codzienność praktycznie nie istnieje bez baterii – od zegarków, przez piloty, aż po zabawki, latarki i urządzenia medyczne. Ich powszechność jednak rodzi pytania: co zrobić z bateriami, gdy już się wyczerpią? Czy można je wrzucać do kosza? Jakie są konsekwencje niewłaściwego postępowania? Odpowiedzi na te pytania mają ogromne znaczenie nie tylko dla środowiska, ale i dla naszego zdrowia. Wyjaśniamy, gdzie wyrzucać baterie i dlaczego warto robić to odpowiedzialnie.
Dlaczego zużyte baterie są groźne?
Wydaje się, że małe przedmioty nie mogą wyrządzić dużych szkód. Tymczasem już jedna bateria guzikowa może skazić nawet 400 litrów wody lub 1 m³ gleby. To dlatego, że większość baterii zawiera substancje toksyczne – rtęć, kadm, nikiel, ołów, lit czy mangan. Do tego dochodzą żrące elektrolity, które w kontakcie z wilgocią uwalniają szkodliwe substancje do środowiska.
Zapisz się na newsletter Kompasu ESG
Problem pogłębia skala – w Polsce zużywa się rocznie nawet 300 milionów baterii, z czego 90% to baterie jednorazowe, niepodlegające dalszemu użytkowi. Większość z nich może stać się źródłem zanieczyszczeń, jeśli nie zostaną odpowiednio zutylizowane.
Gdzie wyrzucać baterie – podstawowe zasady
Najważniejsza zasada brzmi: zużyte baterie nie mogą trafić do zwykłego kosza na śmieci. Niezależnie od rodzaju (paluszki, litowe, guzikowe), stanowią one odpady niebezpieczne i powinny być przekazywane do odpowiednich punktów zbiórki. W przeciwnym razie, trafią na składowiska, gdzie ulegną rozszczelnieniu i zanieczyszczą środowisko.
Prawidłowe postępowanie to:
- oddzielenie zużytej baterii od innych odpadów,
- przechowywanie ich w suchym miejscu, z dala od dzieci,
- regularne dostarczanie ich do miejsc zbiórki.
Gdzie oddać baterie? Możliwości jest więcej, niż myślisz
Wiele osób zadaje sobie pytanie: gdzie wyrzucać baterie, skoro nie można ich wrzucić do domowego kosza? Oto najważniejsze opcje:
1. Punkty Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (PSZOK)
Każda gmina prowadzi przynajmniej jeden taki punkt. Przyjmowane są tam m.in. baterie, akumulatory, elektrośmieci i chemikalia. Oddanie baterii do PSZOK-u jest bezpłatne – opłaty za gospodarowanie odpadami już to uwzględniają.
2. Sklepy sprzedające baterie i akumulatory
Zgodnie z obowiązującym prawem, każdy sklep o powierzchni powyżej 25 m², który prowadzi sprzedaż baterii, ma obowiązek przyjąć zużyte egzemplarze. Oznacza to, że baterie można zostawić w większości supermarketów, sklepów z elektroniką czy marketów budowlanych.
3. Instytucje publiczne i placówki edukacyjne
W wielu szkołach, przedszkolach, urzędach czy bibliotekach można znaleźć specjalne pojemniki na baterie. Zbiórki prowadzą też często urzędy miast, a nawet niektóre restauracje czy siłownie.
Warto dodać, że nie trzeba wyrzucać każdej baterii osobno – wystarczy zbierać je w domu i od czasu do czasu wynosić zbiorczo.
Recykling baterii – co dzieje się później?
Po trafieniu do odpowiednich punktów, zużyte baterie są transportowane do sortowni, gdzie klasyfikuje się je według rodzaju i składu chemicznego. Następnie są poddawane procesom recyklingu, w których:
- kruszy się i mieli baterie,
- oddziela składniki metaliczne i niemetaliczne,
- odzyskuje surowce takie jak żelazo, cynk, nikiel, grafit czy tworzywa sztuczne.
Z recyklingu jednej tony baterii można odzyskać aż 90-100% surowców wtórnych, co znacznie ogranicza konieczność pozyskiwania nowych materiałów i zmniejsza emisję zanieczyszczeń.
Jak jeszcze możesz pomóc?
- Nie chomikuj – jeśli bateria nie działa, odłóż ją w bezpieczne miejsce i jak najszybciej przekaż do zbiórki.
- Zdejmuj baterie z nieużywanych urządzeń, aby uniknąć ich degradacji i wycieku substancji.
- Zadbaj o edukację dzieci – tłumacz, dlaczego baterii nie wrzucamy do kosza i pokazuj, jak je segregować.
Świadoma decyzja, realny wpływ
Prawidłowe pozbywanie się baterii nie wymaga wysiłku ani inwestycji – wystarczy wiedza i dobra wola. W zamian zyskujemy czystsze środowisko, zmniejszamy ilość odpadów toksycznych oraz przyczyniamy się do ponownego obiegu surowców.
Dlatego, jeśli znów zadasz sobie pytanie, gdzie wyrzucać baterie, pamiętaj: PSZOK, sklep z elektroniką, szkoła lub urząd – to zawsze lepszy wybór niż domowy kosz. Twoja decyzja ma znaczenie.
Czytaj dalej: