Ministerstwo Klimatu i Środowiska podpisało w czwartek 30 października umowy z dziesięcioma klastrami energii, przekazując im blisko 500 mln zł z Krajowego Planu Odbudowy. To wyraźny sygnał, że lokalne inicjatywy energetyczne stają się strategicznym elementem transformacji klimatycznej Polski. Magazyny energii to „z definicji” jeden z kluczowych dla polskiej transformacji energetycznej obszarów. Dla firm i samorządów to nie tylko dostęp do finansowania, ale także realna możliwość wdrożenia zasad ESG w praktyce – w sposób mierzalny, systemowy i społecznie zakorzeniony.
– Na w sumie dwadzieścia klastrów resort chce obecnie przeznaczyć 700 mln zł – poinformowała minister klimatu Paulina Hennig-Kloska. Dodała, że to pierwszy krok, trwają bowiem rozmowy z Komisją Europejską o zwiększeniu tej kwoty o 300 mln zł. Docelowo klastry energii resort chce dofinansować kwotą ok. 1 mld zł z KPO.
Dzisiejsze podpisanie umów przez Ministerstwo Klimatu to impuls dla innych regionów, które mogą sięgnąć po środki z KPO i funduszy unijnych. Warto podkreślić, że klastry są otwarte także dla małych i średnich przedsiębiorstw, które często nie mają zasobów na samodzielne inwestycje w OZE, ale mogą skorzystać z efektu skali i lokalnej współpracy.
Dla działów ESG firm to także szansa na uwiarygodnienie raportów niefinansowych. Udział w klastrze pozwala na pozyskanie danych, które są zgodne z wymaganiami dyrektywy CSRD i standardów ESRS. To nie tylko zgodność regulacyjna, ale też budowanie reputacji i przewagi konkurencyjnej.
Przykłady z Wielkopolski i Podkarpacia pokazują, że klastry wdrażają już systemy monitoringu emisji i raportowania ESG, integrując dane z lokalnych instalacji OZE i systemów zarządzania energią.
- Finansowanie: klastry mogą liczyć na środki z KPO i funduszy unijnych – to szansa dla MŚP.
- Raportowanie ESG: firmy uczestniczące w klastrach zyskują konkretne dane do raportów
Czym są klastry energii?
Klastry energii to lokalne porozumienia między samorządami, przedsiębiorcami, uczelniami i organizacjami społecznymi, które wspólnie produkują, magazynują i konsumują energię, głównie ze źródeł odnawialnych. Ich celem jest zwiększenie niezależności energetycznej regionów, obniżenie kosztów energii oraz redukcja emisji gazów cieplarnianych. W praktyce oznacza to inwestycje w fotowoltaikę, biogazownie, magazyny energii i inteligentne systemy zarządzania.
Podczas konferencji prasowej minister klimatu Paulina Hennig-Kloska podkreśliła, że klastry będą kluczowym narzędziem realizacji celów klimatycznych Polski do 2030 roku. – To nie tylko ekologia, to lokalna gospodarka, miejsca pracy i odporność energetyczna – zaznaczyła.
ESG w praktyce lokalnie i systemowo
Dla firm uczestniczących w klastrach energii to konkretna wartość dodana w raportowaniu ESG. Zamiast deklaratywnych celów, przedsiębiorstwa zyskują dostęp do danych operacyjnych, mierzalnych efektów środowiskowych i społecznych oraz transparentnych mechanizmów zarządzania.
- Środowisko (E): Udział w klastrze pozwala firmom wykazać realną redukcję emisji CO₂, zwiększenie efektywności energetycznej oraz udział w lokalnej produkcji OZE. To dane, które można bezpośrednio wykorzystać w raportach zgodnych z ESRS.
- Społeczeństwo (S): Klastry angażują lokalne społeczności, wspierają edukację energetyczną i tworzą miejsca pracy. Dla firm to okazja do pokazania wpływu społecznego w wymiarze regionalnym.
- Ład korporacyjny (G): Wspólne zarządzanie klastrem wymaga transparentności, współpracy międzysektorowej i odpowiedzialności za zasoby. To praktyczny przykład dobrego zarządzania i partnerstwa.
Klastry jako laboratoria przyszłości
Klastry energii to laboratoria ESG w skali lokalnej. Łączą cele klimatyczne z rozwojem gospodarczym, angażują społeczności i tworzą przestrzeń do innowacji. Dla firm to praktyczny model przyszłościowej gospodarki -odpornej, odpowiedzialnej i zakorzenionej w lokalnym kontekście.
