Międzynarodowy Dzień Różnorodności Biologicznej, obchodzony 22 maja każdego roku, został ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ, by zwiększyć świadomość i zrozumienie znaczenia bioróżnorodności. Początkowo przypadał na 29 grudnia, ale od 2001 roku jego datą jest rocznica przyjęcia tekstu Konwencji o Różnorodności Biologicznej (CBD) – 22 maja 1992 roku podczas konferencji w Nairobi.
Hasło tegorocznych obchodów – „Harmonia z naturą i zrównoważony rozwój” – podkreśla ścisły związek między ochroną przyrody a realizacją globalnych celów rozwojowych, w tym Agendy 2030 i Ramowego Planu dla Różnorodności Biologicznej z Kunming i Montrealu (KMGBF).
Dlaczego bioróżnorodność ma znaczenie?
Różnorodność biologiczna to fundament zdrowych i odpornych ekosystemów. Jak podkreśla wiceminister klimatu i środowiska Mikołaj Dorożała, utrata gatunków i zaburzenia w ekosystemach mają bezpośredni wpływ na jakość życia ludzi: ograniczają dostęp do żywności, wody i czystego powietrza, zwiększają ryzyko katastrof klimatycznych i osłabiają odporność środowiska.
Zapisz się na newsletter Kompasu ESG
Bogata bioróżnorodność umożliwia:
- naturalną retencję wody podczas powodzi,
- pochłanianie gazów cieplarnianych,
- rozwój zrównoważonego rolnictwa,
- opracowywanie nowych leków,
- przetrwanie zapylaczy i innych kluczowych gatunków.
Polska na rzecz ochrony przyrody
W Polsce działania na rzecz bioróżnorodności podejmowane są przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska, które w 2025 roku uruchomiło szereg projektów, w tym:
- Plan Odbudowy Zasobów Przyrodniczych, obejmujący m.in. lasy, torfowiska, rzeki, obszary morskie i miejskie, a także ochronę owadów zapylających;
- wdrażanie unijnego rozporządzenia Nature Restoration Law (NRL), którego celem jest kompleksowa odbudowa zdegradowanych ekosystemów;
- kampanię edukacyjną „Bioróżnorodnie połączeni”, skierowaną do dzieci i ich opiekunów, opartą na teledyskach i narracji zwierzęcych bohaterów obecnych w polskich lasach i ogrodach.
Zgodnie ze słowami ministra Dorożały, nie wystarczą tylko regulacje prawne – konieczna jest zmiana postaw społecznych. Tylko zaangażowanie całego społeczeństwa – od decydentów po media i edukację – może doprowadzić do trwałej ochrony zasobów przyrodniczych.
Wyzwania globalne i rola społeczności międzynarodowej
Organizacja Narodów Zjednoczonych w ramach kampanii #BiodiversityDay zachęca państwa, sektor prywatny i społeczeństwo obywatelskie do wspólnego działania. Sekretarz Generalny ONZ António Guterres i przedstawiciele UNEP wzywają do przyspieszenia realizacji 23 celów KMGBF oraz 17 Celów Zrównoważonego Rozwoju (SDGs). Istotne są:
- przygotowanie krajowych strategii bioróżnorodności zintegrowanych z politykami rozwoju,
- synergiczne podejście „całe państwo – całe społeczeństwo”,
- komunikacja nauki o bioróżnorodności oraz promowanie odpowiedzialnych inicjatyw biznesowych i obywatelskich.
Czas działać wspólnie dla natury
Międzynarodowy Dzień Różnorodności Biologicznej to nie tylko okazja do refleksji, lecz wezwanie do działania. W obliczu narastającego kryzysu klimatycznego, degradacji środowiska i zanikania gatunków, troska o różnorodność biologiczną staje się nie opcją, ale koniecznością.
Jak pokazują działania rządów i organizacji międzynarodowych, możliwe są systemowe zmiany – jednak ich skuteczność zależy od świadomości i zaangażowania każdego z nas. Przyszłość życia na Ziemi zależy od tego, czy zrozumiemy, jak ważne jest współistnienie człowieka z naturą – w harmonii i z myślą o zrównoważonym rozwoju.
Czytaj dalej: