Rok 2024 przyniósł nowe rozstrzygnięcia na rynku odnawialnych źródeł energii w Polsce. W grudniu przeprowadzono siedem aukcji na sprzedaż energii elektrycznej z OZE, jednak ostatecznie rozstrzygnięto tylko dwie z nich. Łącznie zakontraktowano ponad 16 TWh energii elektrycznej o wartości około 5,1 mld zł. Przyjrzyjmy się szczegółom wyników oraz ich znaczeniu dla przyszłości rynku energii odnawialnej w Polsce.
Podsumowanie aukcji w liczbach
W tegorocznych aukcjach wystawiono na sprzedaż 44,6 TWh zielonej energii o łącznej wartości ponad 17 mld zł. Ostatecznie sprzedano 36% wolumenu energii (16 TWh) za kwotę stanowiącą 30% wartości (5,1 mld zł). Co istotne, wszystkie aukcje dotyczyły wyłącznie nowych instalacji OZE.
Zapisz się na newsletter Kompasu ESG
Dominacja fotowoltaiki w systemie aukcyjnym
Spośród 200 zwycięskich ofert zdecydowana większość (198) dotyczyła instalacji fotowoltaicznych. Tylko dwie oferty obejmowały lądowe farmy wiatrowe. Wartość i ilość zakontraktowanej energii wskazują na coraz silniejszą pozycję fotowoltaiki w polskim systemie energetycznym.
Największa aukcja: AZ/7/2024
Aukcja AZ/7/2024, dedykowana instalacjom fotowoltaicznym i wiatrowym o mocy powyżej 1 MW, przyciągnęła największe zainteresowanie. Wzięło w niej udział 105 wytwórców, składając łącznie 174 oferty, z czego 172 dotyczyły fotowoltaiki. W ramach tej aukcji wystawiono na sprzedaż 21,75 TWh energii o łącznej wartości niemal 6,2 mld zł. Ostatecznie sprzedano 15,4 TWh energii (70% wystawionego wolumenu) za około 4,9 mld zł (78% oferowanej wartości).
Sprzedana energia pozwoli na budowę instalacji fotowoltaicznych o łącznej mocy zainstalowanej 1 481 MW oraz lądowych farm wiatrowych o mocy 90,8 MW. W tej aukcji cena referencyjna wynosiła 389 zł/MWh dla fotowoltaiki i 324 zł/MWh dla instalacji wiatrowych. Ceny sprzedaży wahały się od 244,80 zł/MWh do 334,77 zł/MWh (fotowoltaika) oraz od 149 zł/MWh do 175 zł/MWh (wiatr).
Aukcja AZ/6/2024: instalacje do 1 MW
Druga rozstrzygnięta aukcja (AZ/6/2024) dotyczyła projektów o mocy do 1 MW. Wzięło w niej udział 46 wytwórców, składając 96 ofert, wszystkie obejmujące instalacje fotowoltaiczne. Wystawiono 11,25 TWh energii o wartości 3,82 mld zł, z czego sprzedano zaledwie 0,74 TWh (7% wolumenu) za ponad 0,25 mld zł (7% wartości).
Zwycięskie instalacje osiągną łączną moc zainstalowaną około 67,2 MW. Cena referencyjna dla tego koszyka wynosiła 414 zł/MWh, natomiast ceny sprzedaży mieściły się w przedziale 297,78–388 zł/MWh.
Nierozstrzygnięte aukcje i brak zainteresowania niektórymi technologiami
Aukcje przeznaczone dla technologii takich jak biogaz, biomasa, hydroenergetyka czy geotermia (m.in. AZ/1/2024–AZ/5/2024) nie zostały rozstrzygnięte z powodu niewystarczającej liczby ofert. Zgodnie z ustawą o OZE, aby aukcja mogła być uznana za ważną, wymagane jest złożenie co najmniej trzech ważnych ofert. Brak zainteresowania tymi technologiami wskazuje na konieczność przemyślenia ich miejsca w systemie wsparcia.
Analiza i wnioski
Podsumowując wyniki aukcji OZE w 2024 roku, warto zwrócić uwagę na kilka kluczowych tendencji.
- Dominacja fotowoltaiki – fotowoltaika po raz kolejny zdominowała aukcje, co wskazuje na jej atrakcyjność inwestycyjną oraz dynamiczny rozwój tego sektora w Polsce.
- Niska aktywność w innych technologiach – projekty wiatrowe oraz technologie takie jak biogaz, biomasa czy hydroenergetyka nie cieszyły się dużym zainteresowaniem. Może to wynikać z ograniczeń prawnych, finansowych lub braku odpowiedniego wsparcia.
- Potrzeba rewizji przepisów – konieczne jest dostosowanie systemu wsparcia do specyfiki mniej popularnych technologii OZE, aby mogły one skuteczniej konkurować w ramach aukcji.
- Zachowanie konkurencyjności – w obu rozstrzygniętych aukcjach zastosowano regułę wymuszania konkurencji, co gwarantuje efektywność ekonomiczną procesu.
Prezes URE, Rafał Gawin, podkreśla, że pomimo utrzymania zainteresowania systemem aukcyjnym na poziomie z lat ubiegłych, konieczne jest wprowadzenie zmian, które pozwolą na skuteczniejsze wsparcie mniej popularnych technologii.
Perspektywy na przyszłość
Od 2016 roku w ramach systemu aukcyjnego zakontraktowano ponad 274 TWh energii o łącznej wartości blisko 67 mld zł. Wsparciem objęto ponad 4,7 tys. instalacji, z czego większość stanowiły projekty nowe. Wyniki tegorocznych aukcji potwierdzają rosnące znaczenie fotowoltaiki, jednak wskazują też na potrzebę dostosowania systemu wsparcia dla innych technologii. Rok 2024 może być impulsem do zmian, które zapewnią bardziej zrównoważony rozwój sektora OZE w Polsce.
Czytaj dalej: