Unia Europejska przyjęła ambitne założenia dotyczące redukcji emisji gazów cieplarnianych, a sektor budowlany odgrywa w tym procesie kluczową rolę. Budynki odpowiadają obecnie za ponad jedną trzecią emisji CO₂ w UE, dlatego konieczne stało się wdrożenie ścisłych norm mających na celu poprawę efektywności energetycznej. W myśl zmienionej dyrektywy o charakterystyce energetycznej budynków, do 2030 r. wszystkie nowe budynki osiągnąć zeroemisyjność, a do 2050 r. cały zasób budowlany ma osiągnąć ten standard.
Standardy zeroemisyjności i rola efektywności energetycznej
Osiągnięcie neutralności klimatycznej w budownictwie wymaga dwóch podstawowych działań: poprawy efektywności energetycznej i wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych. Kluczowym aspektem staje się optymalizacja izolacji termicznej budynków, co pozwala na minimalizację strat ciepła w chłodniejszych miesiącach i ograniczenie przegrzewania latem. Nowoczesne okna z podwójnymi i potrójnymi szybami, systemy wentylacji mechanicznej oraz odpowiednie rozwiązania w zakresie ogrzewania i chłodzenia przyczyniają się do znacznego ograniczenia zapotrzebowania na energię.
Dodatkowo, wprowadzane regulacje przewidują minimalne normy charakterystyki energetycznej dla budynków niemieszkalnych. W 2030 r. wszystkie tego typu obiekty będą musiały znaleźć się powyżej progu 16% najbardziej energożernych budynków, a do 2033 r. powyżej progu 26%. Dzięki temu możliwa będzie stopniowa eliminacja budynków o najniższej efektywności.
Zapisz się na newsletter Kompasu ESG
Modernizacja istniejących budynków – wyzwania i konieczność wsparcia finansowego
Transformacja zasobu budowlanego nie ogranicza się jedynie do nowych inwestycji. Kluczowe znaczenie mają działania renowacyjne, obejmujące termomodernizację oraz instalację systemów opartych na odnawialnych źródłach energii. Przewiduje się, że średnie zużycie energii pierwotnej w budynkach mieszkalnych powinno spaść o 16% do 2030 r. i o 20–22% do 2035 r. Ponad połowa tych oszczędności powinna pochodzić z modernizacji 43% najbardziej energochłonnych budynków.
Renowacje budynków to jednak kosztowne przedsięwzięcia, dlatego państwa członkowskie są zobowiązane do zapewnienia wsparcia finansowego dla gospodarstw domowych w trudnej sytuacji. Unia Europejska przewiduje zarówno mechanizmy dotacyjne, jak i preferencyjne pożyczki wspierające termomodernizację.
Zeroemisyjność to rozwój OZE
Ważnym elementem nowej polityki budowlanej jest stopniowa eliminacja kotłów zasilanych paliwami kopalnymi. Według założeń, do 2040 r. ma nastąpić całkowite wycofanie tego rodzaju urządzeń z rynku. Alternatywą stają się pompy ciepła, które mogą zarówno ogrzewać, jak i chłodzić budynki przy niższym zużyciu energii.
Dodatkowo, nowe przepisy promują integrację instalacji fotowoltaicznych na dachach budynków publicznych, niemieszkalnych oraz tych, które przechodzą gruntowną renowację. Energia słoneczna ma być podstawowym źródłem zasilania nowoczesnych obiektów, co przyczyni się do uniezależnienia budownictwa od konwencjonalnych źródeł energii.
Inteligentne budownictwo i infrastruktura zrównoważonej mobilności
Koncepcja zeroemisyjnych budynków obejmuje również rozwój infrastruktury zrównoważonej mobilności. Nowe regulacje unijne przewidują obowiązkowe tworzenie punktów ładowania pojazdów elektrycznych w budynkach lub ich pobliżu oraz przygotowanie odpowiedniego okablowania dla przyszłych rozwiązań technologicznych.
Rozwój inteligentnych systemów zarządzania energią to kolejny krok w stronę optymalizacji zużycia energii. Nowoczesne budynki są wyposażone w technologie umożliwiające monitoring i kontrolę parametrów takich jak temperatura, wentylacja czy oświetlenie w czasie rzeczywistym. Dzięki temu użytkownicy mogą efektywnie zarządzać zużyciem energii i minimalizować straty.
Globalne trendy i wyzwania we wdrażaniu nowych regulacji
Wdrażanie strategii zeroemisyjnych to nie tylko domena Unii Europejskiej – na całym świecie państwa i miasta wprowadzają własne standardy budowlane, zachęcając do stosowania energooszczędnych technologii. Przykładem jest Kalifornia, która wprowadziła rygorystyczne przepisy mające na celu osiągnięcie zerowego bilansu energetycznego w nowych budynkach do 2030 r. Podobne regulacje wdrażane są w Nowym Jorku, Oregonie czy stanie Waszyngton.
Jednak nie wszystkie państwa członkowskie UE są równie zaawansowane w implementacji nowych norm. Kraje Europy Środkowo-Wschodniej, w których dominowały tradycyjne źródła energii, muszą zmierzyć się z wyzwaniami związanymi z modernizacją systemów grzewczych. W takich regionach kluczowe znaczenie ma rozwój technologii pomp ciepła oraz efektywnych systemów wentylacji odzyskowej.
Perspektywy dla sektora budowlanego w UE
Realizacja założeń zeroemisyjności do 2050 r. będzie wymagać ścisłej współpracy między sektorem publicznym, prywatnym oraz samymi użytkownikami budynków. Przepisy unijne nakładają na państwa członkowskie obowiązek implementacji regulacji na poziomie krajowym, jednak ich skuteczność będzie zależeć od skali inwestycji i dostępności wsparcia finansowego.
Dążenie do neutralności klimatycznej przyniesie nie tylko korzyści ekologiczne, lecz także ekonomiczne. Nowoczesne, energooszczędne budynki pozwalają na obniżenie kosztów eksploatacyjnych, a rosnące wymagania rynkowe sprawiają, że inwestowanie w technologie zeroemisyjne staje się coraz bardziej opłacalne.
Podsumowując, zeroemisyjność sektora nieruchomości w Unii Europejskiej to dynamiczny rozwój zrównoważonego budownictwa, w którym kluczową rolę odgrywać będą innowacyjne technologie oraz efektywność energetyczna. Transformacja ta wymaga jednak skoordynowanych działań, aby ambitne cele mogły zostać zrealizowane w zakładanym terminie.
Czytaj dalej: