W obliczu postępującej degradacji środowiska kluczowe staje się kształtowanie proekologicznych postaw od najmłodszych lat. Sektor odzieżowy, będący jednym z największych źródeł zanieczyszczeń, wymaga pilnych zmian – zarówno systemowych, jak i społecznych. Według danych Organizacji Narodów Zjednoczonych odpowiada on za 10% globalnej emisji dwutlenku węgla, a produkcja ubrań pochłania gigantyczne ilości zasobów naturalnych. Przykładowo, na wyprodukowanie jednego T-shirta potrzeba około 2,5 tysiąca litrów wody. Tymczasem na świecie, od 2014 r., rocznie wytwarza się około 100 miliardów sztuk odzieży, z czego mniej niż 1% poddawany jest recyklingowi.
Co gorsza, ogromna część ubrań trafia na wysypiska – w samej Unii Europejskiej co roku wyrzuca się około 5,8 miliona ton tekstyliów. Problem ten dotyczy szczególnie ubrań dziecięcych, które szybko stają się za małe. W odpowiedzi na te wyzwania od początku 2024 roku obowiązują nowe regulacje dotyczące recyklingu tekstyliów. Zgodnie z nimi niepotrzebne ubrania należy oddawać do specjalnych pojemników, a te nienadające się do ponownego użytku – do Punktów Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych.
Zapisz się na newsletter Kompasu ESG
Jak angażować dzieci w odpowiedzialne gospodarowanie odzieżą?
Edukacja ekologiczna powinna łączyć teorię z praktyką. Organizowanie akcji zbierania odzieży, takich jak „Zrób porządek w szafie”, prowadzonych przez Fundację Eco Textil, pozwala najmłodszym aktywnie uczestniczyć w ochronie środowiska.
– Selektywna zbiórka ubrań to jeden z kluczowych elementów nowego podejścia do gospodarki odpadami tekstylnymi w Unii Europejskiej – mówi Monika Lipnicka, Prezes Fundacji Eco Textil. – Każda wrzucona do kontenera koszulka czy para butów to krok w stronę bardziej zrównoważonej mody i mniejszego marnotrawstwa.
Obecnie trwa nabór do kolejnej edycji akcji – szkoły mogą zgłaszać swój udział do końca lutego, a przez kolejne dwa miesiące zbierać tekstylia. Najbardziej zaangażowane placówki otrzymają nagrody finansowe, warsztaty z projektantem mody Jackobem Buczyńskim oraz możliwość udziału w webinarach poświęconych edukacji ekologicznej dzieci.
Kreatywne podejście do edukacji
Poza zbiórkami istotne są także warsztaty upcyklingowe, podczas których dzieci uczą się przerabiać stare ubrania na nowe przedmioty – torby, biżuterię czy dekoracje. Dzięki temu rozwijają swoją kreatywność, umiejętności manualne oraz świadomość ekologiczną. Inną formą edukacji mogą być konkursy artystyczne z wykorzystaniem materiałów wtórnych czy interaktywne gry promujące ideę recyklingu.
Udział w takich inicjatywach uczy dzieci, że ich codzienne wybory mają realny wpływ na środowisko. Przekłada się to nie tylko na odpowiedzialne gospodarowanie zasobami, ale także na rozwój postaw prospołecznych – empatii i chęci niesienia pomocy innym.
Fast fashion – cichy zabójca planety
Niestety, problem nadprodukcji ubrań nie dotyczy tylko odpadów. Sektor fast fashion – nastawiony na tanią i szybką produkcję – generuje ogromne koszty ekologiczne i społeczne. Średni czas użytkowania ubrań stale się skraca, ponieważ konsumenci kupują pod wpływem impulsu, a niska jakość materiałów sprawia, że odzież szybko się niszczy. Znane marki modowe produkują obecnie dwa razy więcej kolekcji rocznie niż jeszcze dwie dekady temu, co przekłada się na rosnącą liczbę wyrzucanych tekstyliów.
Największe składowisko odzieży znajduje się w Chile – co roku na pustyni Atakama trafia tam około 59 tysięcy ton tekstyliów. Tylko niewielka część ubrań jest sprzedawana na lokalnym rynku, reszta kończy na nielegalnych wysypiskach. Problemem jest również długi czas rozkładu – syntetyczne tkaniny mogą rozkładać się nawet 200 lat.
Odpowiedzialna moda zaczyna się od edukacji
Rosnąca świadomość konsumentów sprawia, że ruch slow fashion – czyli ograniczanie ilości kupowanych ubrań i wybieranie jakości zamiast ilości – zyskuje na znaczeniu. Jednym z kluczowych elementów tej zmiany jest edukacja dzieci i młodzieży. Wspólne działania, takie jak zbiórki odzieży, warsztaty upcyklingowe i ekologiczne lekcje, pozwalają wykształcić nawyki, które w przyszłości przełożą się na bardziej zrównoważony styl życia.
Czytaj dalej:
