“ESG postrzegam jako odpowiedź dojrzewającego rynku na konieczność przystosowania się do współczesnych wyzwań. Z jednej strony, nadal dążymy do rozwoju gospodarczego, ale z drugiej – wiemy, że powinniśmy robić to z większą odpowiedzialnością wobec środowiska. Właśnie dlatego tak istotne jest spojrzenie z szerszej perspektywy, jak zrównoważony rozwój rozwijał się historycznie – to klucz do pełniejszego zrozumienia dzisiejszych praktyk oraz ich przyszłego kierunku” — mówi Agnieszka Oleksyn-Wajda, pełnomocniczka Rektora ds. ESG, dyrektorka Instytutu Zrównoważonego Rozwoju i Środowiska w Uczelni Łazarskiego oraz programu MBA ESG na tej Uczelni.
O ESG mówi dzisiaj niemal cały biznes. Można by przewrotnie powiedzieć, że te 3 litery są odmieniane przez wszystkie przypadki. Na jakie największe wyzwania zwracają uwagę firmy w związku z tym zagadnieniem?
Agnieszka Oleksyn-Wajda, pełnomocniczka Rektora ds. ESG, dyrektorka Instytutu Zrównoważonego Rozwoju i Środowiska w Uczelni Łazarskiego: Obecnie kluczowym wyzwaniem we wdrażaniu strategii ESG są poważne niedobory w zakresie zasobów ludzkich, wiedzy eksperckiej oraz finansowych środków na realizację tych działań. Proces transformacji w ramach tzw. ESG jest wieloetapowy, złożony i często kosztowny. Raport Polskiego Stowarzyszenia ESG jednoznacznie wskazuje, że brak specjalistów stanowi istotną barierę we wdrażaniu zrównoważonych praktyk w firmach.
Zapisz się na newsletter Kompasu ESG
Z drugiej strony, raporty globalnych firm doradczych, w tym choćby KPMG, pokazują, że zarządzający firmami coraz bardziej zdają sobie sprawę z rosnącej roli ESG. Jego znaczenie wykracza poza kwestie środowiskowe – wpływa na konkurencyjność rynkową, zdolność do pozyskiwania finansowania oraz zarządzanie obszarami ryzyka związanymi zarówno z klimatem, jak i stabilnością finansową przedsiębiorstw. W ten sposób, ESG staje się kluczowym elementem strategii biznesowej, mającym bezpośredni wpływ na długoterminowy sukces i stabilność firm.
Wspomniała Pani o kosztach, dlatego dopytam. Czy te są związane właśnie z pozyskiwaniem i utrzymywaniem kadry zajmującej się tematem zrównoważonego rozwoju?
Wdrożenie strategii uwzględniającej obszary ESG wiąże się z szeregiem kosztów, które wynikają nie tylko z potrzeby zdobycia specjalistycznej wiedzy i pozyskania ekspertów, ale także z samego procesu przygotowawczego i restrukturyzacji w pewnych obszarach. Firmy muszą zainwestować w opracowania strategiczne, czasami w przemodelowanie swojego biznesu, a także w systematyczne zbieranie danych dotyczących śladu środowiskowego. Koszty wynagrodzeń specjalistów ESG są zróżnicowane i zależą od specyfiki rynku oraz poziomu złożoności wdrażanych działań, co stanowi indywidualną kwestię dla każdej firmy.
Dodatkowo, znaczną część wydatków stanowią inwestycje w innowacje i technologie, które umożliwiają efektywne zarządzanie danymi, monitorowanie śladu węglowego oraz jego redukcję. Wdrożenie nowych narzędzi i rozwiązań technologicznych jest nieodzowne w realizacji założeń ESG, a także w osiągnięciu długofalowych celów zrównoważonego rozwoju choćby w obszarze środowiskowym właśnie.
Czy w najbliższym czasie zapotrzebowanie na ekspertów będzie rosło?
Raport Konfederacji Lewiatan prognozuje, że do 2030 roku w Polsce może powstać aż 300 tysięcy nowych miejsc pracy dla tzw. „zielonych kołnierzyków”. To jednak szerokie pojęcie, obejmujące różnorodne, interdyscyplinarne zajęcia. Nie ograniczają się one wyłącznie do sprawozdawczości czy raportowania ESG, ale obejmują także takie obszary jak zbieranie i analiza danych, liczenie śladu węglowego, projektowanie zrównoważonych produktów czy wdrażanie modeli cyrkularnych.
“Kompas Voices” to cykl wywiadów z czołowymi ekspertami w dziedzinie ESG (Environmental, Social, Governance), w którym skupiamy się na najważniejszych wyzwaniach i trendach związanych ze zrównoważonym rozwojem w biznesie. Rozmówcy dzielą się swoimi unikalnymi, eksperckimi perspektywami na temat roli ESG w budowaniu odpowiedzialnych i innowacyjnych strategii biznesowych.
ESG postrzegam jako odpowiedź dojrzewającego rynku na konieczność przystosowania się do współczesnych wyzwań. Z jednej strony, nadal dążymy do rozwoju gospodarczego, ale z drugiej – wiemy, że powinniśmy robić to z większą odpowiedzialnością wobec środowiska. Właśnie dlatego tak istotne jest zrozumienie, jak zrównoważony rozwój rozwijał się historycznie – to klucz do pełniejszego zrozumienia dzisiejszych praktyk oraz ich przyszłego kierunku.
Skupmy się teraz na tym, jak na te nowe wyzwania odpowiada Uczelnia Łazarskiego. Jako pierwsza uczelnia uruchomiła kierunek MBA ESG.
Tak, w tym roku akademickim rusza druga edycja kierunku MBA ESG, który jest unikatowy i wyjątkowy na polskim rynku. Dlaczego? Przede wszystkim dlatego, że jest to pierwszy program MBA w Polsce, który holistycznie podchodzi do zarządzania, uwzględniając trzy kluczowe komponenty: społeczne, środowiskowe i governance (ESG).
Ten kierunek jest odpowiedzią na rosnące potrzeby rynku, który coraz bardziej dojrzewa do rozumienia, że zarządzanie nie może ograniczać się tylko do kwestii ekonomicznych, ale musi obejmować również odpowiedzialność społeczną i środowiskową. MBA ESG nie tylko wprowadza uczestników w zasady raportowania ESG, ale – co jest jego największym atutem – pokazuje, jak zintegrować te zasady z szeroko pojętą strategią biznesową. To właśnie zrównoważone zarządzanie, oparte na tych trzech komponentach, jest przyszłością biznesu, a MBA ESG przygotowuje liderów do skutecznego wprowadzania tych zmian.
Grupa uczestników programu jest soczewką rynku – osoby pochodzące z różnych branż, mające różne doświadczenia i poziom zaawansowania w kwestiach ESG. To właśnie różnorodność grupy sprawia, że dialog, który toczy się na zajęciach, jest tak wartościowy. To platforma wymiany doświadczeń, gdzie każdy może nauczyć się czegoś nowego, a także wypracować wspólne standardy i najlepsze praktyki, które można przenieść do swoich organizacji.
Jest Pani dyrektorką tego programu. Co było najważniejsze w tworzeniu podwalin pod ten kierunek?
Ten program dojrzewał ze mną przez kilka lat, rozwijając się równolegle z naszym doświadczeniem i wiedzą, które zbieraliśmy w trakcie projektów biznesowych, licznych rozmów oraz współpracy z ekspertami. Jego ostateczny kształt to efekt przemyślanej strategii, która zakładała połączenie dwóch kluczowych elementów: solidnej wiedzy teoretycznej oraz praktycznych umiejętności.
Fundamentem programu jest interdyscyplinarne spojrzenie na zjawiska historyczne związane z ESG, które pozwala nam lepiej zrozumieć, jak ewoluował ten obszar i jakie są jego aktualne wyzwania. Wiedza ta stanowi nie tylko kontekst dla współczesnych praktyk biznesowych, ale także umożliwia liderom rynkowym przewagę konkurencyjną. Świadomość historycznych i teoretycznych podstaw pozwala lepiej interpretować bieżące trendy i projektować przyszłe strategie.
Nie można jednak zapomnieć, że teoria jest podstawą praktyki. Konkretne rozwiązania stosowane przez przedsiębiorstwa są inspirujące, ale nie można ich skutecznie wdrażać bez solidnej bazy wiedzy. To właśnie głębokie rozumienie naukowych koncepcji, ujętych w interdyscyplinarny sposób, umożliwia ich praktyczne zastosowanie w rzeczywistych warunkach biznesowych. Dlatego nasz program kładzie nacisk zarówno na teoretyczne przygotowanie, jak i praktyczne narzędzia, które uczestnicy mogą od razu zastosować w swoich organizacjach.
Jaki jest profil absolwenta kierunku MBA ESG?
Naszym priorytetem jest, aby absolwenci tego kierunku mogli z pełnym przekonaniem nazywać siebie liderami zmiany z uwzględnieniem ESG. Absolwenci programu będą wyposażeni w narzędzia niezbędne zarówno do prowadzenia zaawansowanych dyskusji, jak i do tworzenia innowacyjnych rozwiązań na rynku.
Program MBA ESG to ponad 400 godzin intensywnych zajęć, rozłożonych na dwa lata. W proces edukacyjny zaangażowanych jest ponad60 specjalistów z różnych dziedzin, co zapewnia uczestnikom szeroką perspektywę i solidne przygotowanie do wyzwań stojących przed nimi w dynamicznie zmieniającym się otoczeniu biznesowym. Tak interdyscyplinarne podejście pozwala na kompleksowe przygotowanie uczestników, dając im narzędzia do skutecznego działania na rynku.
Program MBA ESG jest świeżym na uczelni, ale od lat z powodzeniem edukujecie w zakresie zrównoważonego rozwoju na innym kierunku studiów podyplomowych Prawo ochrony środowiska i klimatu.
Program studiów podyplomowych z zakresu prawa ochrony środowiska i klimatu funkcjonuje na naszej Uczelni od dekady i od samego początku był projektem pionierskim. Początkowo postrzegany jako niszowy, szybko okazało się, że zainteresowanie nim przerosło oczekiwania. Program ten przyciągnął różnorodną grupę odbiorców – od prawników pragnących pogłębić swoją wiedzę na temat ochrony środowiska, aż po inżynierów, pracowników administracji i przedstawicieli biznesu.
Dzięki temu, że kierunek łączy specjalistów z różnych dziedzin, uczestnicy zdobywają nie tylko wiedzę prawną, ale również uczą się zupełnie nowego sposobu prowadzenia rozmów zawodowych. Niezwykle wartościowe jest to, że absolwenci tego kierunku, wychodząc z jednej sali wykładowej, potrafią lepiej rozumieć się wzajemnie w swoich branżach, co przekłada się na efektywną współpracę w realiach zawodowych.
Program obejmuje szerokie spektrum zagadnień – od klasycznego prawa ochrony środowiska po zajęcia uwzględniające kompetencje w zakresie współpracy m.in. z mediami, zespołami czy budowanie swojej marki eksperta na rynku, które w obecnych czasach są również bardzo istotne dla liderów rynku.
Czyli networking jest wartością obu kierunków.
Tak, nasze programy oferują znakomitą okazję do nawiązywania wartościowych kontaktów, szczególnie w kluczowym momencie, kiedy uczestnicy intensywnie budują swoje marki osobiste oraz rozwijają specjalistyczne kompetencje jako eksperci w swoich dziedzinach. To doskonała sposobność nie tylko do pogłębienia wiedzy, ale także do wzmocnienia sieci kontaktów zawodowych, które mogą odegrać kluczową rolę w dalszej karierze. Networking w grupie pozwala lepiej zrozumieć swoje możliwości oraz potencjał osób, z którymi się współpracuje, a takie relacje często przynoszą korzyści w przyszłości, otwierając drzwi do nowych projektów i współprac.
Jak będzie kształtowała się najbliższa przyszłość? Zainteresowanie edukacją w zakresie ESG będzie rosło?
Patrząc w przyszłość, jestem przekonana, że zainteresowanie edukacją w zakresie ESG będzie systematycznie rosło. To naturalna odpowiedź na rozwój regulacji, rosnącą presję rynkową oraz świadomość społeczną dotyczącą zrównoważonego rozwoju.
Obecnie każdy z nas ma wyjątkową okazję do kształtowania swojej pozycji na rynku poprzez specjalizację w kluczowych obszarach ESG, takich jak choćby sprawozdawczość, redukcja śladu węglowego, środowiskowego, zarządzanie łańcuchami wartości czy rozwijanie technologii wspierających zrównoważone praktyki biznesowe. Ten czas sprzyja powstawaniu nowych specjalizacji, zespołów, podejść i kompetencji, które będą niezbędne w nadchodzących latach.
To, co obserwujemy, to nie tyle chwilowy trend, co ewolucja rynku – dojrzewanie, które przesuwa priorytety w stronę odpowiedzialności za środowisko i zrównoważony rozwój. Teraz jest moment, by działać, znaleźć swoją niszę i odegrać istotną rolę w przyszłym kształtowaniu biznesu zorientowanego na zrównoważone praktyki.
Agnieszka Oleksyn-Wajda
Na Uczelni Łazarskiego pełni funkcję Pełnomocnika Rektora ds. ESG, Dyrektora Instytutu Zrównoważonego Rozwoju i Środowiska oraz programu MBA ESG, a także studiów podyplomowych Prawo Ochrony Środowiska i Klimatu. Jest współtwórczynią i kierownikiem Akademii Biznesu i Prawa w Sektorze Mody oraz studiów podyplomowych Prawo w Biznesie Nowych Technologii. Radca prawny z kilkunastoletnim doświadczeniem m.in. w doradztwie w ramach KPMG. Ekspertka UN Global Compact Network Polska, członek grupy roboczej ds. legislacji dla sektora zrównoważonej mody. Ambasadorka Europejskiego Paktu Klimatycznego powołana przez Komisję Europejską. Ekspertka Nowego Europejskiego Bauhaus, projektu Komisji Europejskiej. Autorka, wykładowczyni, speakerka na konferencjach. Mentorka w programach mentoringowych (m.in. w Fundacji Liderek Biznesu, „Ambasador Zrównoważonego Rozwoju Stowarzyszenia Narodów Zjednoczonych w Polsce (edycja studencka)”.
“Kompas ESG Voices” to cykl wywiadów z czołowymi ekspertami w dziedzinie ESG (Environmental, Social, Governance), w którym skupiamy się na najważniejszych wyzwaniach i trendach związanych ze zrównoważonym rozwojem w biznesie. Rozmówcy dzielą się swoimi unikalnymi, eksperckimi perspektywami na temat roli ESG w budowaniu odpowiedzialnych i innowacyjnych strategii biznesowych.