Rada ds. Konkurencyjności, czyli Rada COMPET, to jedno z najważniejszych forów decyzyjnych w strukturze Rady UE. Jej zadaniem jest wzmacnianie konkurencyjności europejskiej gospodarki poprzez działania w czterech kluczowych obszarach: rynku wewnętrznym, przemyśle, badaniach i innowacjach oraz przestrzeni kosmicznej. Brzmi ambitnie? I bardzo słusznie — to właśnie tu zapadają decyzje, które mają wpływ na przyszłość całych sektorów gospodarki.
Jak działa Rada COMPET?
Zależnie od omawianej tematyki, w obradach biorą udział ministrowie odpowiedzialni za gospodarkę, przemysł, handel, innowacje czy przestrzeń kosmiczną. Spotkania odbywają się przynajmniej cztery razy w roku, a ich efektem są konkretne postulaty i inicjatywy wdrażane na poziomie unijnym. Współpracują z nimi komisarze UE, co zapewnia spójność z szerszymi celami wspólnotowymi.
Zapisz się na newsletter Kompasu ESG
Rynek wewnętrzny bez barier
Jednym z podstawowych zadań COMPET jest usuwanie barier, które utrudniają swobodny przepływ towarów, usług, osób i kapitału w ramach wspólnego rynku. Choć brzmi to jak odgrzewany slogan sprzed dekady, rzeczywistość pokazuje, że wciąż mamy do czynienia z przepisami i praktykami, które ograniczają konkurencję transgraniczną. Rada pracuje więc nad ich likwidacją i harmonizacją zasad, tak by europejscy przedsiębiorcy działali na równych warunkach — niezależnie od kraju.
Przemysł: między dekarbonizacją a odpornością
Jednym z najważniejszych tematów ostatnich obrad COMPET w Kopenhadze (lipiec 2025) była przyszłość przemysłów energochłonnych. Sektor ten, obejmujący m.in. stal, cement i chemię, znalazł się w ogniu krzyżowym: z jednej strony rosnące wymagania klimatyczne, z drugiej – globalna presja konkurencyjna.
Podczas nieformalnego spotkania Rady ministrowie mówili jednym głosem: dekarbonizacja musi iść w parze z utrzymaniem konkurencyjności. Polska, reprezentowana przez wiceministra Michała Baranowskiego, mocno podkreśliła potrzebę stabilizacji warunków regulacyjnych i wzmocnienia mechanizmów ochrony rynku UE przed nieuczciwą konkurencją.
Sojusz dla przemysłów energochłonnych – wspólnota interesów
Ważnym wydarzeniem towarzyszącym obradom było drugie spotkanie Sojuszu Ministerialnego na rzecz Przemysłów Energochłonnych, zrzeszającego dziesięć państw UE. Przyjęta wspólnie deklaracja była jasna i konkretna:
- konieczne jest ustabilizowanie cen emisji CO₂ w ramach ETS oraz wzmocnienie mechanizmu CBAM,
- system rekompensat kosztów pośrednich powinien być utrzymany po 2030 roku i rozszerzony na kolejne sektory,
- trzeba aktywniej chronić rynek UE przed dumpingiem i nieuczciwymi praktykami,
- uproszczenie regulacji oraz likwidacja barier administracyjnych są warunkiem przetrwania,
- rozwój kompetencji i tworzenie wysokiej jakości miejsc pracy powinny pozostać w centrum polityk przemysłowych.
Stalowa próba: ochrona europejskiego rynku przed nadpodażą
Jednym z głównych sektorów objętych troską COMPET jest przemysł stalowy – od lat borykający się z globalną nadprodukcją, głównie ze strony Azji. Ministrowie jasno wskazali, że dalsze utrzymanie obecnych mechanizmów ochronnych oraz rozszerzenie narzędzi handlowych UE są niezbędne, by europejscy producenci nie zostali zepchnięci na margines.
Innowacje, technologie przyszłości i kosmos
Rada COMPET to także forum dla rozwoju nowych technologii. Rada wspiera rozwój czystych technologii, biotechnologii oraz obszaru, który jeszcze dekadę temu uchodził za science fiction – technologii kwantowych. Działania te mają nie tylko podnieść jakość europejskiej innowacyjności, ale też zwiększyć odporność gospodarczą UE.
Wspólnie z Europejską Agencją Kosmiczną COMPET rozwija europejską politykę kosmiczną. Choć może się wydawać, że satelity i misje orbitalne to domena NASA czy SpaceX, to unijne programy Galileo i Copernicus dowodzą, że Europa również odgrywa istotną rolę w tym wyścigu.
MŚP w centrum uwagi
Rada ds. Konkurencyjności szczególnie mocno koncentruje się na małych i średnich firmach. Tworzy warunki legislacyjne i finansowe, które mają im ułatwić:
- dostęp do finansowania,
- wprowadzanie innowacji,
- funkcjonowanie na rynku wewnętrznym bez zbędnych barier biurokratycznych.
W tym kontekście szczególnie ważne są działania deregulacyjne i projekty digitalizacji procesów administracyjnych.
Rada COMPET staje się nie tylko przestrzenią debaty, ale i konkretnych działań – szczególnie dziś, gdy Unia musi sprostać jednocześnie wyzwaniom klimatycznym, technologicznym i geopolitycznym. Jej misja to więcej niż poprawa „konkurencyjności”. To tworzenie spójnej, odpornej, nowoczesnej i sprawiedliwej gospodarki europejskiej.
Jeśli Europa chce pozostać graczem, a nie obserwatorem – musi mieć instytucje zdolne do reagowania z wyprzedzeniem. COMPET jest jednym z takich miejsc. I właśnie dlatego warto uważnie śledzić jej działania.
Czytaj dalej: