Polskie doświadczenia w obszarze ładu korporacyjnego
Od czasu transformacji gospodarczej w latach 90., polskie przedsiębiorstwa, przechodziły stopniowe zmiany w zakresie zarządzania. Proces ten w dużej mierze był wynikiem dostosowywania się do międzynarodowych standardów, ale i reakcją na lokalne wyzwania rynkowe oraz społeczne. Mamy za sobą pewne doświadczenia, które były próbami wyznaczania kierunku w stronę rozwoju biznesu odpowiedzialnego społecznie i środowiskowo.
Po transformacji ustrojowej w Polsce wiele przedsiębiorstw stanęło przed wyzwaniem przejścia z gospodarki planowanej do rynkowej. Wielu liderów firm musiało dostosować się do nowej rzeczywistości, gdzie konkurencja, innowacje i skomplikowane mechanizmy finansowe stały się codziennością. W tym okresie wiele firm wprowadziło rady nadzorcze, które miały za zadanie nadzorować działalność zarządów i dbać o interesy akcjonariuszy.
W 1991 r. podpisany został akt założycielski Giełdy Papierów Wartościowych. Wraz z rozwojem warszawskiej Giełdy oraz napływem inwestycji zagranicznych, polskie spółki zaczęły dostosowywać się do międzynarodowych standardów ładu korporacyjnego. To była odpowiedź na wymagania inwestorów, którzy oczekiwali przejrzystości, odpowiedzialności i efektywności zarządzania.
Od transformacji do globalizacji
W 2002 r. zaczął obowiązywać na GPW zbiór zasad ładu korporacyjnego, który w 2021 r. został zmieniony w „Dobre Praktyki Spółek Notowanych na GPW 2021”. To, co ponad 20 lat temu było na GPW nowością, niedługo będzie prawnym obowiązkiem, bo zgodnie z unijną dyrektywą CSDR największe spółki (nie tylko te notowane na giełdzie) od 2024 r. będą musiały przedstawiać raporty niefinansowe. Będą one tworzone w oparciu o czynniki ESG (środowisko, społeczną odpowiedzialność, ład korporacyjny).
O historii i celach obowiązujących przepisów rozmawiały podczas Kongresu Kompas ESG dr Monika Gorgoń z Warsaw Stock Exchange (GPW) oraz dr Iwona Sroka, członkini Zarządu Grupa MURAPOL.
– Te zasady powstały z potrzeby rynku. Z uwagi na to, że publiczne spółki powinny być wzorem na rynku kapitałowym. Zebrał się wtedy komitet ds. ładu korporacyjnego, który działa do tej pory i składa się z ekspertów oraz przedstawicieli rynku kapitałowego. I aby zwiększyć efektywność w zakresie ładu dotyczącą w szczególności kwestii zarządczych, nadzorczych, budowania zaufania inwestorów i wartości dla akcjonariuszy, powstały pierwsze dobre praktyki – przypominała Monika Gorgoń.
– Rzeczywiście mieliśmy wtedy w tym zespole inwestorów i twórców rynku kapitałowego. Stworzenie tych praktyk było oczkiem w głowie pierwszego prezesa GPW Wiesława Rozłuckiego. Wielu spółkom, ale i zapewne wielu pracownikom giełdy wydawało się, że takie miękkie prawo się nie przyjmie, a w tej chwili praktycznie stało się normą – zaznaczała Iwona Sroka.
POLSKIE DOŚWIADCZENIA W OBSZARZE ŁADU KORPORACYJNEGO [RELACJA]
Dobre praktyki w mniejszych firmach
Dla wielu małych i średnich przedsiębiorstw, które nie są notowane na GPW, kwestie związane z ładem korporacyjnym często były postrzegane jako zbędne. Jednak wraz ze wzrostem biznesu wiele firm zaczęło dostrzegać wartość we wprowadzaniu pewnych standardów korporacyjnych, zwłaszcza w zakresie odpowiedzialności zarządu i przejrzystości finansowej. Teraz nie będą miały wyboru, bo unijna dyrektywa z biegiem czasu będzie też obowiązywała mniejsze przedsiębiorstwa.
— Przed nami fundamentalna zmiana. Do tej pory podobne raporty, jak raporty CSR, były jedynie dodatkiem do sprawozdań finansowych. Nie były audytowane, czy atestowane. Wprowadzenie unijnej dyrektywy zrównuje te raporty i dane, które będą tam prezentowane — przypominała dr Iwona Sroka, z zarządu Grupa MURAPOL.
Realizacja strategii rozwoju biznesowego firmy w kierunku dbania o środowisko i ład społeczny jest ściśle powiązana z trzecim elementem ESG, czyli “G” – słyszeliśmy podczas Kongresu Kompas ESG.
— “G” to filar, który spina wszystkie cele ustawiane przez firmę, które mają sprostać oczekiwaniom społeczności, dbać o ochronę środowiska i klimat oraz ma fundamentalną rolę w stosunku do właścicieli, rad nadzorczych, klientów, pracowników i innych interesariuszy — dodawała Barbara Misterska-Dragan, Prezes Zarządu Polska Izba Biegłych Rewidentów.
Polskie doświadczenia w obszarze ładu korporacyjnego pokazują, jak dynamiczny i różnorodny może być rozwój standardów zarządzania w różnych przedsiębiorstwach. Ostateczny kształt ładu korporacyjnego w Polsce wciąż jest przedmiotem debaty, ale zarówno małe, jak i duże firmy dostrzegają korzyści płynące z efektywnego i odpowiedzialnego zarządzania.