Lasy Państwowe podjęły ważną decyzję o zmianie podejścia do zarządzania lasami, obejmując dodatkową ochroną ponad 1,2 miliona hektarów. Ta zmiana, obejmująca 17% terenów, jest jednym z największych projektów ochrony przyrody w Polsce. Co dokładnie oznacza to przedsięwzięcie i jakie konsekwencje niesie dla środowiska oraz gospodarki?
Dlaczego zmiana strategii jest konieczna?
Lasy w Polsce od lat mierzą się z wyzwaniami wynikającymi ze zmian klimatycznych, takich jak stres wodny, ekstremalne zjawiska pogodowe i wzrost zagrożeń związanych z chorobami drzew. Jak podkreślają eksperci, ochrona przyrodnicza wymaga nowego podejścia. Szczególnie ważne jest zachowanie lasów o wyjątkowej wartości ekologicznej, które pełnią kluczowe funkcje w ekosystemie.
Według Bożydara Neroja, naczelnika Wydziału Urządzania Lasu w Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych, wyznaczenie dodatkowych obszarów ochronnych to odpowiedź na zmieniające się warunki przyrodnicze i społeczne. Ekspert uważa, że musimy chronić lasy stabilne i zdrowe, które są siedliskami cennych gatunków. To odpowiedź na wyzwania, przed którymi stoimy jako społeczeństwo.
Zapisz się na newsletter Kompasu ESG
Jakie lasy zostaną objęte ochroną?
Plan zakłada wprowadzenie ochrony w dwóch kategoriach. Pierwsza obejmuje ponad 564 tys. ha lasów, które będą całkowicie wyłączone z pozyskiwania drewna. Druga grupa, o powierzchni 647 tys. ha, zostanie objęta ochroną częściową – prowadzona tam gospodarka leśna będzie zmodyfikowana, z uwzględnieniem zasad zrównoważonego rozwoju.
Wśród chronionych obszarów znajdą się m.in. nadleśnictwa Puszczy Białowieskiej, starolasy (czyli drzewostany starsze niż 100 lat), lasy na stromych stokach oraz lasy społeczne. Istotnym elementem projektu jest również kontynuacja inicjatywy „100 rezerwatów na 100-lecie Lasów Państwowych”. Dzięki temu najcenniejsze przyrodniczo fragmenty lasów zostaną zabezpieczone przed degradacją.
Proces wdrażania zmian, czyli wyzwania organizacyjne
Objęcie ochroną tak dużych obszarów lasów wymaga precyzyjnego planowania i współpracy różnych podmiotów. Kluczowym dokumentem w tym procesie są plany urządzenia lasu (PUL), które określają zasady prowadzenia gospodarki leśnej na danym obszarze. Aktualizacja PUL w 429 nadleśnictwach potrwa od pięciu do sześciu lat.
Według Bożydara Neroja, proces ten jest czasochłonny, ponieważ wymaga dostosowania działań do lokalnych warunków środowiskowych. Jego zdaniem to złożona praca, która wymaga analizy danych i wyważenia interesów ekologicznych oraz gospodarczych. Nie możemy jednak pozwolić sobie na opóźnienia, bo presja klimatyczna rośnie.
Pozostała część artykułu pod materiałem wideo:
Gospodarka a ochrona przyrody – balans między interesami
Decyzja Lasów Państwowych wzbudziła szerokie zainteresowanie, również ze względu na potencjalne konsekwencje dla przemysłu drzewnego. Polska, będąca jednym z największych producentów mebli w Europie, bazuje na wysokiej jakości surowcu drzewnym, takim jak dąb, buk czy jawor. Wyłączenie części obszarów z pozyskiwania drewna może wpłynąć na rynek, jednak władze zapewniają, że proces ten będzie rozłożony w czasie, by zminimalizować turbulencje.
Dyrektor Generalny LP Witold Koss zaznacza, że propozycja jest kompromisem między ochroną przyrody a potrzebami gospodarki. Wyliczono, że ograniczenie pozyskiwania drewna spowoduje spadek podaży o około 3 mln metrów sześciennych rocznie, co odpowiada wartości 900 mln zł.
Ochrona lasów ma być inwestycją długoterminową
Zwiększenie obszarów chronionych wiąże się z dodatkowymi kosztami, które Lasy Państwowe oszacowały na kilkaset milionów złotych rocznie. Wydatki te obejmują nie tylko aktualizację PUL, ale także bieżące działania ochronne, takie jak zabezpieczanie siedlisk czy monitoring stanu lasów.
Pomimo wysokich kosztów, Lasy Państwowe widzą w tym szansę na długoterminowe korzyści dla społeczeństwa i przyrody. Wzrost różnorodności biologicznej, poprawa jakości powietrza oraz ochrona zasobów wodnych to tylko niektóre z efektów, które mogą przynieść zaplanowane działania.
Decyzja o objęciu ochroną 1,2 mln ha lasów to milowy krok w kierunku zrównoważonego zarządzania zasobami naturalnymi. Lasy Państwowe podejmują ambitne działania, które mają na celu ochronę cennych przyrodniczo obszarów, jednocześnie uwzględniając potrzeby gospodarki i lokalnych społeczności. Choć proces wdrażania zmian będzie długotrwały i kosztowny, to stanowi on istotną inwestycję w przyszłość polskich lasów.
Czytaj dalej: