Sejm uchwalił nowelizację ustawy o rachunkowości, wprowadzając kluczowe zmiany wynikające z dyrektywy CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive). Nowe przepisy nałożą na przedsiębiorstwa obowiązek raportowania informacji dotyczących zrównoważonego rozwoju, obejmujących kwestie środowiskowe, społeczne oraz ład korporacyjny. Co te zmiany oznaczają dla polskich firm i jak wpłyną na ich funkcjonowanie?
Raporty ESG jako narzędzie transformacji biznesu
Zgodnie z nowelizacją, od 2024 roku obowiązek raportowania ESG obejmie ponad 3 tysiące przedsiębiorstw w Polsce. W kolejnych latach regulacje rozszerzą się na mniejsze podmioty, w tym małe i średnie przedsiębiorstwa notowane na giełdach. Raportowanie ESG to element europejskiej strategii wspierania bardziej odpowiedzialnego biznesu. Dzięki temu rozwiązaniu przedsiębiorstwa będą zobowiązane do ujawniania wpływu swojej działalności na środowisko, społeczeństwo i strukturę zarządzania.
Wymogi te mają na celu ujednolicenie standardów biznesowych w całej Unii Europejskiej oraz wzmocnienie zaufania do przedsiębiorstw. Obowiązek raportowania ESG to także krok w stronę realizacji celów Europejskiego Zielonego Ładu oraz neutralności klimatycznej do 2050 roku.
Zapisz się na newsletter Kompasu ESG
Nowelizacja ustawy o rachunkowości – główne założenia
Nowe przepisy obejmują przedsiębiorstwa, które spełniają co najmniej dwa z trzech kryteriów: zatrudniają ponad 250 pracowników, osiągają przychody powyżej 40 mln euro rocznie lub posiadają aktywa o wartości przekraczającej 20 mln euro. Wdrożenie dyrektywy CSRD oznacza, że:
- wszystkie duże jednostki i grupy kapitałowe będą musiały publikować szczegółowe raporty ESG,
- małe i średnie przedsiębiorstwa dopuszczone do obrotu na rynkach regulowanych zostaną objęte uproszczonym obowiązkiem raportowania od 2026 roku,
- firmy dominujące w dużych grupach kapitałowych będą mogły uwzględniać w swoich raportach dane jednostek zależnych, co zmniejszy obciążenia administracyjne.
Nowelizacja przewiduje również podniesienie progów przychodów netto, których przekroczenie powoduje obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych. To zmiana, która ułatwi prowadzenie działalności małym firmom, pozwalając im korzystać z uproszczonych zasad rachunkowości.
ESG jako wyzwanie i szansa dla przedsiębiorstw
Raportowanie ESG wymaga od firm nie tylko dokładnego monitorowania emisji CO₂ czy zużycia energii, ale także wdrożenia strategii redukcji negatywnego wpływu na środowisko. Przedsiębiorstwa muszą wykazać się zgodnością z uznanymi standardami, takimi jak GHG Protocol. Obejmuje to m.in.:
- mierzalność i weryfikowalność danych dotyczących emisji CO₂,
- transparentność działań podejmowanych w celu dekarbonizacji,
- uwzględnienie ryzyk związanych z klimatem w strategii biznesowej.
Jednym z największych wyzwań dla polskich firm jest jednak dokładność raportowanych danych. Jak wynika z badań PwC, blisko 59% europejskich przedsiębiorstw uważa to za największą przeszkodę w raportowaniu ESG. Rozwiązaniem mogą być inwestycje w technologie i procedury umożliwiające precyzyjne monitorowanie wyników, takie jak odnawialne źródła energii czy modernizacje zwiększające efektywność energetyczną.
Certyfikaty węglowe i inne narzędzia wspierające zrównoważony rozwój
Nowelizacja ustawy wpisuje się w szerszy kontekst działań zmierzających do dekarbonizacji gospodarki. W ostatnich latach w Europie dynamicznie rozwija się rynek certyfikatów węglowych, które pozwalają firmom kompensować trudne do wyeliminowania emisje CO₂. Dzięki takim rozwiązaniom przedsiębiorstwa wspierają projekty ekologiczne, jak zalesianie czy rolnictwo regeneratywne.
Certyfikaty węglowe stanowią jednak nie tylko narzędzie redukcji emisji. To także szansa na poprawę wizerunku firmy w oczach konsumentów i inwestorów. Przedsiębiorstwa, które skutecznie realizują strategie ESG, są postrzegane jako bardziej wiarygodne i innowacyjne.
Sankcje za brak raportu ESG
Niezłożenie raportu ESG może wiązać się z poważnymi konsekwencjami finansowymi i prawnymi. W Polsce wysokość kar może wynosić setki tysięcy złotych, w zależności od wielkości firmy i skali uchybienia. W przypadku spółek giełdowych zaniedbanie obowiązku raportowania może skutkować nawet wykluczeniem z obrotu giełdowego. Ponadto brak zgodności z regulacjami naraża przedsiębiorstwa na utratę reputacji i problemy z pozyskaniem finansowania.
Zmiana jako szansa na długoterminowy rozwój
Obowiązek raportowania ESG to nie tylko wyzwanie, ale również okazja dla polskich przedsiębiorstw do zwiększenia swojej konkurencyjności na rynkach międzynarodowych. Inwestycje w zrównoważony rozwój mogą przynieść długoterminowe korzyści, zarówno w postaci obniżenia kosztów operacyjnych, jak i wzmocnienia pozycji firmy w oczach klientów i inwestorów.
Nowelizacja ustawy o rachunkowości, wdrażająca dyrektywę CSRD, wpisuje się w globalny trend zrównoważonego rozwoju, który staje się nieodłącznym elementem współczesnego biznesu. Polskie firmy mają szansę nie tylko dostosować się do nowych wymogów, ale również odegrać kluczową rolę w transformacji gospodarki w kierunku bardziej zrównoważonej przyszłości.
Czytaj dalej: