Komisja Europejska zaprezentowała kompas konkurencyjności jako kluczowy dokument strategiczny mający na celu odbudowę i wzmocnienie pozycji gospodarki unijnej. Jego celem jest nie tylko wskazanie priorytetów, ale także wdrożenie konkretnych działań, które pozwolą Unii Europejskiej nadgonić zaległości wobec największych światowych gospodarek.
W obliczu rosnących wyzwań globalnych Europa dąży do tego, by stać się liderem w dziedzinie nowoczesnych technologii, zrównoważonego rozwoju oraz bezpieczeństwa gospodarczego. Kompas konkurencyjności ma wskazać kierunki działań, które pozwolą zrealizować ten ambitny cel.
Priorytetowe obszary działania
Unijna strategia koncentruje się na trzech głównych filarach: innowacjach, dekarbonizacji oraz bezpieczeństwie. To właśnie te obszary uznano za kluczowe dla przyszłości gospodarki UE.
Zapisz się na newsletter Kompasu ESG
Innowacje jako motor wzrostu
Europa zmaga się z luką innowacyjną, która osłabia jej konkurencyjność. W odpowiedzi na ten problem Komisja planuje stworzenie warunków sprzyjających rozwojowi startupów oraz przedsiębiorstw wdrażających najnowocześniejsze technologie. Kluczowymi inicjatywami w tym zakresie mają być „gigafabryki sztucznej inteligencji” oraz program „zastosowanie sztucznej inteligencji”, które mają przyspieszyć wdrażanie AI w przemyśle i usługach.
Ponadto planowane jest wsparcie dla rozwoju biotechnologii, robotyki, technologii kwantowych oraz zaawansowanych materiałów. Przyjęcie jednolitego systemu prawnego dla przedsiębiorstw ma dodatkowo uprościć działalność firm na jednolitym rynku UE i zachęcić do inwestycji w innowacyjne projekty.
Dekarbonizacja jako szansa na zrównoważony rozwój
Komisja uznała wysokie i niestabilne ceny energii za jedną z głównych przeszkód dla europejskiej gospodarki. W odpowiedzi na ten problem przewidziano szeroko zakrojone działania na rzecz dostępu do czystej i przystępnej cenowo energii. W ramach inicjatywy „Pakt dla czystego przemysłu” mają zostać wprowadzone rozwiązania wspierające rozwój technologii niskoemisyjnych oraz gospodarki obiegu zamkniętego.
Dodatkowo wprowadzony zostanie akt w sprawie przyspieszonej dekarbonizacji przemysłu, który ma uprościć procedury uzyskiwania pozwoleń dla firm przechodzących na ekologiczne źródła energii. Szczególną uwagę poświęcono sektorom energochłonnym, takim jak przemysł stalowy czy chemiczny, które w procesie transformacji wymagają szczególnego wsparcia.
Wzmocnienie bezpieczeństwa gospodarczego
Unia Europejska dąży do dywersyfikacji swoich źródeł surowców i energii oraz zmniejszenia zależności od zewnętrznych dostawców. W tym celu planowane są nowe partnerstwa handlowo-inwestycyjne oraz rewizja przepisów dotyczących zamówień publicznych, tak aby zwiększyć preferencje dla europejskich firm w kluczowych sektorach gospodarki.
Kompas konkurencyjności przewiduje również przegląd unijnej strategii handlowej oraz dalszy rozwój sieci umów gospodarczych, obejmujących już 76 państw, co stanowi blisko połowę wartości handlu UE. Dzięki temu europejskie firmy mają zyskać stabilne łańcuchy dostaw i lepszy dostęp do globalnych rynków.
Horyzontalne czynniki wspierające konkurencyjność
Aby strategia była skuteczna, oprócz trzech kluczowych filarów konieczne jest wsparcie w obszarach przekrojowych. W kompasie wskazano pięć głównych czynników, które mają ułatwić wdrażanie reform i zwiększyć efektywność gospodarki UE.
Jednym z nich jest uproszczenie procedur administracyjnych, które mają na celu zmniejszenie biurokracji o 25% dla przedsiębiorstw oraz o 35% dla małych i średnich firm. Znaczące uproszczenia obejmą także dostęp do funduszy unijnych oraz systemy raportowania dla przedsiębiorstw.
Drugim kluczowym aspektem jest eliminacja barier na jednolitym rynku, co ma poprawić swobodny przepływ towarów i usług oraz zapewnić lepszy dostęp do norm technologicznych dla MŚP i startupów.
Ważnym elementem strategii jest także poprawa dostępu do finansowania. Komisja Europejska planuje wprowadzenie europejskiej unii oszczędności i inwestycji, która ma ułatwić przepływ kapitału oraz zachęcić do inwestycji w innowacyjne projekty.
W kompasie konkurencyjności podkreślono również znaczenie wysokiej jakości miejsc pracy i kształcenia ustawicznego. Zapowiedziano unijną strategię umiejętności, której celem jest dostosowanie edukacji do potrzeb rynku pracy oraz przyciąganie talentów spoza UE.
Ostatnim filarem wsparcia jest lepsza koordynacja polityk na szczeblu unijnym i krajowym. Komisja planuje wdrożenie nowego narzędzia koordynacji konkurencyjności, które ma usprawnić realizację reform oraz umożliwić lepszą współpracę pomiędzy państwami członkowskimi.
Unia Europejska wobec globalnych wyzwań
Kompas konkurencyjności to odpowiedź Unii Europejskiej na globalne zmiany gospodarcze oraz rosnącą konkurencję ze strony USA i Chin. Dokument ten nie tylko definiuje strategiczne kierunki działań, ale także podkreśla konieczność pilnej realizacji reform, aby Europa mogła odzyskać swoją pozycję na arenie międzynarodowej.
Nowa strategia gospodarcza UE zakłada, że rozwój innowacji, dekarbonizacja oraz bezpieczeństwo to filary, które pozwolą osiągnąć trwały wzrost gospodarczy i zapewnić dobrobyt obywatelom Europy. Wyzwanie polega jednak na tym, aby państwa członkowskie zjednoczyły się wokół tych celów i skutecznie wdrożyły zapowiedziane działania.
Jak podkreśliła przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen: „Europa ma wszystko, czego potrzebuje, aby odnieść sukces. Liczy się jednak szybkość i jedność”. Kompas konkurencyjności to nie tylko wizja przyszłości, ale także plan działania, który może realnie przyczynić się do odbudowy europejskiej gospodarki.
Czytaj dalej: