Polskie miasta stoją przed wielkim wyzwaniem związanym z transformacją w kierunku zrównoważonego rozwoju i neutralności klimatycznej. Istotną rolę w tym procesie odgrywają środki z Krajowego Planu Odbudowy (KPO), które umożliwiają samorządom realizację ambitnych projektów proekologicznych. Pierwsze umowy na preferencyjne pożyczki wspierające zieloną transformację miast zostały już podpisane, co stanowi milowy krok w kierunku poprawy jakości życia mieszkańców i ochrony środowiska.
Instrument finansowy na rzecz zielonej transformacji
Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK) uruchomił wyjątkowy instrument finansowy o wartości 40 miliardów złotych, przeznaczony na wsparcie zielonej transformacji polskich miast. Pożyczki udzielane w ramach tego programu charakteryzują się niezwykle atrakcyjnymi warunkami:
- długi okres spłaty – nawet do 20 lat,
- niskie oprocentowanie – od 0 do 1% w skali roku,
- możliwość umorzenia 5% kapitału pożyczki w przypadku niektórych projektów,
- brak prowizji i dodatkowych opłat,
- finansowanie do 100% kosztów kwalifikowalnych netto.
Takie kryteria sprawiają, że instrument ten staje się niezwykle atrakcyjną alternatywą dla tradycyjnych form finansowania inwestycji miejskich.
Pierwsze umowy podpisane – Kielce jako pionier
Miasto Kielce jako pierwsze skorzystało z możliwości, jakie daje nowy instrument finansowy. Podpisano cztery umowy na łączną kwotę ponad 14 milionów złotych. Środki te zostaną przeznaczone na refinansowanie już zrealizowanych inwestycji proekologicznych, w tym projektów związanych z gospodarką wodną.
Prezydentka Kielc, Agata Wojda, podkreśla znaczenie tych inwestycji: “Dla Kielc jest to dobry impuls, ponieważ utwierdza nas w przekonaniu, że inwestowanie w ekologiczne projekty po prostu się opłaca (…). Inwestując w czystsze powietrze, odbrukowywanie przestrzeni, gospodarkę wodno-ściekową, będziemy w stanie krok po kroku niwelować skutki tych często dramatycznych zdarzeń”.
biznes.newseria.pl
Ciechanów – lider w województwie mazowieckim
Niedługo po Kielcach, pierwszą umowę w województwie mazowieckim podpisał Ciechanów. Kwota pożyczki dla tego miasta wynosi 21 milionów złotych i zostanie przeznaczona na częściowe refinansowanie zakończonej inwestycji dotyczącej zielonej rewitalizacji targowiska miejskiego.
Prezydent Ciechanowa, Krzysztof Kosiński, zwraca uwagę na korzyści wynikające z tego instrumentu finansowego: “Przy obecnych wysokich stopach procentowych korzystanie z tradycyjnych metod zaciągania zobowiązań generuje istotne koszty (…). Dlatego doskonałą alternatywną, w szczególności dla inwestycji już zakończonych lub rozpoczętych, są środki zwrotne w ramach KPO dotyczące zielonej transformacji miast”.
Szerokie spektrum beneficjentów i projektów
Z pożyczek na zieloną transformację miast mogą korzystać nie tylko samorządy, ale także porozumienia międzygminne, stowarzyszenia gmin i powiatów, związki komunalne, wspólnoty energetyczne, wspólnoty i spółdzielnie mieszkaniowe, TBS-y oraz spółki komunalne. Projekty, które mogą uzyskać finansowanie, obejmują szeroki zakres działań proekologicznych, takich jak:
- rozwój odnawialnych źródeł energii,
- wdrażanie energooszczędnych technologii oświetlenia,
- rozwój energetyki rozproszonej i obywatelskiej,
- tworzenie systemów smart city,
- monitoring powietrza i zużycia energii,
- poprawa gospodarki odpadami.
Perspektywy na przyszłość
Zainteresowanie programem jest ogromne. Do początku września 2024 roku do BGK wpłynęło ponad 250 wniosków od ponad 50 różnych podmiotów, o łącznej wartości około 1 miliarda złotych. Mirosław Czekaj, prezes zarządu BGK, zapowiada: “Wiemy już, że do końca tego roku zostanie podpisane ponad 200 kolejnych umów”.
Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz, ministra funduszy i polityki regionalnej, podkreśla długoterminową perspektywę programu: “Czas na kontraktację i podpisanie umów jest do połowy 2026 roku, więc ciągle mamy czas na to, żeby te środki zagospodarować, a na finisz inwestycji – do roku 2030”.
Podsumowanie
Zielona transformacja polskich miast ze środków KPO to nie tylko szansa na poprawę jakości życia mieszkańców i ochronę środowiska, ale także impuls do rozwoju gospodarczego. Preferencyjne pożyczki umożliwiają samorządom realizację ambitnych projektów, które w dłuższej perspektywie przyniosą wymierne korzyści finansowe i ekologiczne.
Pierwsze podpisane umowy są dowodem na to, że polskie miasta są gotowe na zieloną rewolucję. Teraz kluczowe będzie efektywne wykorzystanie dostępnych środków i realizacja projektów, które rzeczywiście przyczynią się do zrównoważonego rozwoju i neutralności klimatycznej polskich miast.
Czytaj dalej: