Bank Światowy w swoim najnowszym raporcie podkreśla potencjał krajów Europy Środkowo-Wschodniej (CEE) w eksporcie czystych technologii. Region ten może odegrać ważną rolę w globalnym rynku zielonych innowacji, co pozwoli Unii Europejskiej wzmocnić konkurencyjność oraz przyspieszyć transformację ekologiczną.
Bank Światowy podkreśla mocne strony CEE w cyklicznym dokumencie EU Regular Economic Report
Państwa takie jak Polska, Rumunia, Bułgaria i Chorwacja dysponują silnym potencjałem wzrostu w produkcji i eksporcie technologii takich jak baterie do pojazdów elektrycznych, pompy ciepła, turbiny wiatrowe czy panele słoneczne. Jak wynika z analiz Banku Światowego, kraje te mogłyby co najmniej potroić eksport czystych technologii, co przełożyłoby się na wzrost gospodarczy, stabilizację rynku pracy oraz ograniczenie zależności od importu energii.
Zapisz się na newsletter Kompasu ESG
Wzrost gospodarczy i wyzwania fiskalne w UE
Bank Światowy informuje, że UE, wychodząc z okresu silnego zacieśnienia polityki monetarnej, uniknęła dotkliwej recesji, a tempo wzrostu PKB ma w 2025 roku osiągnąć 1,4 proc. Niemniej jednak rozwojowi gospodarczemu towarzyszą wyzwania związane z nierównomiernym ożywieniem, wysokimi kosztami życia oraz napięciami geopolitycznymi. Kraje Europy Środkowo-Wschodniej wciąż odczuwają skutki inflacji, która w latach 2021-2024 wyniosła w niektórych państwach ponad 25 proc.
Eksperci Banku Światowego wskazują, że region CEE, mimo wyzwań fiskalnych, ma szansę skorzystać na globalnym trendzie reindustrializacji opartej na technologiach zielonych. Kluczowe będzie zapewnienie stabilnego zaplecza inwestycyjnego oraz strategii politycznych wspierających rozwój przemysłu niskoemisyjnego.
Net-Zero Industry Act a rozwój technologii zielonych
Unijne rozporządzenie w sprawie przemysłu neutralnego emisyjnie (Net-Zero Industry Act) zakłada, że do 2030 roku UE będzie w stanie pokryć 40 proc. swojego zapotrzebowania na zielone technologie, a do 2040 roku dostarczy 15 proc. światowego rynku. Oznacza to ogromne szanse dla krajów CEE, które już dziś odgrywają istotną rolę w europejskich łańcuchach wartości.
Polska, jako jeden z głównych producentów komponentów do pojazdów elektrycznych, może umocnić swoją pozycję na rynku. Z kolei Bułgaria i Chorwacja, mniej zintegrowane z europejskim sektorem czystych technologii, mają szansę na przyspieszoną industrializację poprzez strategiczne inwestycje i wsparcie polityczne.
Pozostała część artykułu pod materiałem wideo:
Konieczność współpracy i inwestycji sektora prywatnego
Osiągnięcie założeń Net-Zero Industry Act wymaga jednak skoordynowanej polityki oraz zaangażowania sektora prywatnego. Bank Światowy wskazuje, że same dotacje publiczne nie wystarczą do przyciągnięcia inwestycji na masową skalę. Istotne będzie stworzenie stabilnych warunków dla inwestorów, uwzględniających siłę łańcuchów dostaw, dostępność wykwalifikowanych pracowników oraz ekosystemy badawczo-rozwojowe.
Szacuje się, że aby region CEE mógł spełnić unijne cele w zakresie czystych technologii, konieczne będą inwestycje rzędu 1-5 miliardów dolarów. Tak duże nakłady finansowe oznaczają konieczność współpracy na poziomie unijnym oraz narodowym, by uniknąć wewnętrznej konkurencji i fragmentacji rynku.
Bank Światowy i wizja przyszłości regionu CEE
Europa stoi przed wyzwaniem pogodzenia transformacji ekologicznej z koniecznością wsparcia najbardziej wrażliwych społecznie grup. Bank Światowy wskazuje, że zielona reindustrializacja może być jednym z motorów wzrostu gospodarczego, pod warunkiem że zostanie przeprowadzona w sposób zrównoważony i inkluzywny.
Region Europy Środkowo-Wschodniej, dzięki strategicznym inwestycjom oraz współpracy między państwami, może stać się kluczowym graczem na globalnym rynku czystych technologii. Aby jednak w pełni wykorzystać swój potencjał, konieczne jest świadome i długofalowe planowanie, które pozwoli regionowi stać się liderem w eksporcie zrównoważonych rozwiązań technologicznych.
Czytaj dalej: