W 2024 r. kobieta w pracy nie jest żadnym zaskoczeniem. Natomiast większe zdziwienie wywołuje decyzja o jej rezygnacji z kariery zawodowej i oddanie się obowiązkom rodzinnym. Kobiety, które zostają na rynku pracy, coraz częściej otwarcie stawiają konkretne wymagania pracodawcom. Jednym z głównych oczekiwań jest większa elastyczność w pracy, co ułatwiłoby im łączenie ról pracowniczki i obowiązków domowych. Szczególnie ważna jest możliwość pracy zdalnej oraz zapewnienie, że nie zostaną pominięte w rozwoju zawodowym czy wykluczone z ważnych projektów.
Innym istotnym aspektem jest oczekiwanie wyższego wynagrodzenia. Kobiety, które rozważały odejście z pracy, często wskazują na potrzebę znaczącej podwyżki. Przejrzystość w kwestii wynagrodzeń jest dla nich ważna, tak samo jak możliwość inwestowania w rozwój zawodowy i awanse.
Kobieta w pracy. Jakie bariery napotykają Polski na ścieżce kariery?
Kobiety w pracy często napotykają na barierę znaną jako “szklany sufit” oraz “ruchome schody”. Mimo że statystycznie są lepiej wykształcone niż mężczyźni, trudności w dostępie do wysokich stanowisk są dla nich znaczące. Różne standardy oceny kobiet i mężczyzn, z większym rygorem wobec kobiet, wymagają od nich cięższej pracy, aby zdobyć uznanie i awansować.
Kolejnym problemem jest dyskryminacja w zatrudnieniu i awansach. Kobiety doświadczają dyskryminacji nie tylko w zatrudnieniu, ale także w dostępie do awansów, możliwościach szkolenia oraz w zakresie wynagrodzenia. Dodatkowo, konieczność pogodzenia obowiązków zawodowych i rodzinnych często utrudnia im rozwój kariery.
Wewnętrzne bariery związane z socjalizacją również odgrywają rolę. Niektóre kobiety wykazują brak wiary we własne siły lub zdolności, co często towarzyszy lęk przed oceną przez innych. Negatywne postawy kobiet są widoczne podczas negocjacji wynagrodzeń, podwyżek czy awansów, co może ograniczać ich możliwości zawodowe.
Nierówności płacowe zmniejszają się, ale nadal nie zniknęły, podobnie jak stereotypy
Nierówności płacowe stanowią kolejną znaczącą barierę. Pomimo wyższego wykształcenia i doświadczenia, kobiety często zarabiają mniej niż mężczyźni, a ich wysiłki są dewaluowane. Pracodawcy często preferują zatrudnianie mężczyzn, aby uniknąć wyzwań związanych z sytuacją rodzinną pracownicy, co prowadzi do nierówności płacowych.
Stereotypy i tradycyjne role społeczne również wpływają na sytuację kobiet w pracy. Pracodawcy nadal postrzegają kobiety przez pryzmat zadań związanych z opieką nad dziećmi i prowadzeniem gospodarstwa domowego. Prawa takie jak urlop macierzyński, które miały chronić kobiety, często zwracają się przeciwko nim, utrwalając stereotypy i ograniczając możliwości zawodowe.
Na koniec, podwójna rola kobiet jako opiekunek gospodarstwa rodzinnego oraz pracownic stanowi znaczące wyzwanie. Ten trudny spadek, odziedziczony po PRL-u, nie ułatwia im wykonywania obowiązków ani wypełniania ról społecznych, co dodatkowo komplikuje ich sytuację zawodową. Podsumowując, kobiety na rynku pracy napotykają szereg barier, zarówno zewnętrznych, jak i wewnętrznych, które utrudniają im rozwój zawodowy i osiąganie sukcesów na równi z mężczyznami.
Polski rynek pracy coraz lepszy dla kobiet
Sytuacja kobiet na polskim rynku pracy wykazuje pozytywne zmiany. Wskaźnik zatrudnienia kobiet w wieku 15-64 lata wzrósł w Polsce do 65,4% w 2022 roku, co stanowi wzrost o 8,8 punktu procentowego w latach 2015-2022. Bezrobocie wśród kobiet również spada, a w maju 2023 roku wyniosło 53,2% ogólnej liczby bezrobotnych. Polska odnotowuje jedne z najniższych różnic w zarobkach między kobietami a mężczyznami w Unii Europejskiej, z luką płacową na poziomie 4,5% w 2021 roku. Udział kobiet w stanowiskach kierowniczych wzrósł do 43,4% w 2022 roku, co jest drugim najwyższym wynikiem w Unii Europejskiej.
Zasada równości szans kobiet i mężczyzn
Zasada równości szans kobiet i mężczyzn polega na zapewnieniu obu płciom tych samych praw i możliwości we wszystkich sferach życia społecznego, w tym dostępu do dóbr i usług oraz podejmowania decyzji. Równość ta obejmuje również traktowanie i zaspokajanie różnych zachowań, aspiracji i potrzeb kobiet i mężczyzn w takim samym stopniu.
Polityka równości szans kobiet i mężczyzn oznacza włączenie równości płci do głównego nurtu polityki krajowej i Unii Europejskiej, stając się polityką horyzontalną. Oznacza to, że każda decyzja czy działanie są oceniane pod kątem tego, jak wpływają na sytuację kobiet i mężczyzn, tj. czy przyczyniają się do eliminacji występujących nierówności, czy też je pogłębiają.
Zasada równości szans dotyczy zarówno kobiet, jak i mężczyzn. W wielu sferach życia społecznego kobiety są w gorszym położeniu, dlatego czasami traktuje się tę zasadę jako działania skierowane przede wszystkim do kobiet. Jednak są też obszary, w których to mężczyźni znajdują się w trudniejszej sytuacji, np. bezdomność.
Czytaj dalej: