Wbrew obiegowym opiniom firmy z sektora MŚP już uczestniczą w raportowaniu ESG, choć często sobie z tego nie zdają sprawy. Przykładem może być ubieganie się o kredyt. Widzimy jednak także, że w niektórych branżach raportowanie ESG może być trudniejsze lub mniej przydatne””” – mówi Agnieszka Majewska, Rzeczniczka Małych i Średnich Przedsiębiorców.

Małe firmy na razie nie muszą składać raportów w zakresie ESG. Czy i one powinny już jednak interesować się tą kwestią?

Agnieszka Majewska, Rzeczniczka Małych i Średnich Przedsiębiorców: Wbrew obiegowym opiniom firmy z sektora MŚP już uczestniczą w raportowaniu ESG, choć często sobie z tego nie zdają sprawy. Przykładem może być ubieganie się o kredyt. Wypełniając wnioski kredytowe, już uczestniczy się w procesie raportowania ESG. Biuro Rzecznika dostrzega wagę sprawozdań niefinansowych i w tym celu został w tym roku w ramach Rady Przedsiębiorców przy Rzeczniku MŚP powołany Zespół roboczy ds. ESG. Widzimy jednak także, że w niektórych branżach raportowanie ESG może być trudniejsze lub mniej przydatne.

Jakie dokładnie branże ma Pani na myśli?

Firmy zajmujące się lokalnymi usługami, takimi jak małe lokale gastronomiczne czy salony fryzjerskie, mogą mieć ograniczony wpływ na kwestie ESG, co czyni raportowanie zbędnym lub nieefektywnym. W mniejszych firmach IT, które skupiają się głównie na rozwijaniu oprogramowania lub usług w chmurze, szczegółowe raportowanie ESG może być mniej istotne, szczególnie jeśli nie mają dużego wpływu na zasoby naturalne czy społeczności.

Zapisz się na newsletter Kompasu ESG

Sklepy detaliczne, które operują na małą skalę, mogą mieć ograniczone zasoby i mniejszy wpływ na kwestie środowiskowe, co sprawia, że formalne raportowanie ESG może być trudne do zrealizowania i niewłaściwe. Dalej, firmy, które oferują proste usługi, jak sprzątanie czy prace porządkowe, mogą mieć ograniczone możliwości wdrażania praktyk ESG, co sprawia, że szczegółowe raportowanie może wydawać się zbędne.

Jakich jeszcze firm dotyka ten problem?

Choćby małe firmy zajmujące się sztuką czy rozrywką. Te mogą mieć trudności z odnalezieniem odpowiednich wskaźników ESG, które miałyby znaczenie dla ich specyficznych działalności. Do tego warto wspomnieć o rzemieślnikach, którzy mają ograniczone zasoby i wpływ. Mogą oni uznać formalne raportowanie ESG za nieproporcjonalne do swojego modelu biznesowego.

Dodałabym jeszcze firmy, które głównie działają online i nie mają fizycznego wpływu na środowisko (np. marketing internetowy) – mogą uznać raportowanie ESG za zbędne. W małych praktykach promujących usługi zdrowotne właściwe raportowanie ESG może być trudne, z uwagi na skupienie się na aspektach regulacyjnych dotyczących prywatności i bezpieczeństwa pacjentów, a nie na zrównoważonym rozwoju. I jeszcze młode firmy w fazie startupowej, które wciąż testują swoje modele biznesowe – one mogą nie mieć wystarczająco ugruntowanej struktury ani zasobów, by skutecznie wdrażać raportowanie ESG.

“Kompas Voices” to cykl wywiadów z czołowymi ekspertami w dziedzinie ESG (Environmental, Social, Governance), w którym skupiamy się na najważniejszych wyzwaniach i trendach związanych ze zrównoważonym rozwojem w biznesie. Rozmówcy dzielą się swoimi unikalnymi, eksperckimi perspektywami na temat roli ESG w budowaniu odpowiedzialnych i innowacyjnych strategii biznesowych.

Wspomniała Pani o tym, że banku już wymagają od MŚP konkretnych informacji. Czy do Pani, jako Rzeczniczki MŚP, dochodzą sygnały o podobnych wymaganiach także ze strony innych dużych firm?

Tak. Niektóre sieci handlowe już zapowiedziały, że firmy z sektora MŚP, będące ich dostawcami, mają dwa lata na dostosowanie się do wymogów zgodnych z polityką zrównoważonego rozwoju tychże sieci handlowych.

Jakie dokładnie wymagania stawiane są MŚP?

Duże firmy mogą wymagać od MŚP wdrożenia mechanizmów zarządzania ryzykiem ESG, aby zminimalizować potencjalne negatywne skutki działalności. Ponadto mogą wymagać, aby MŚP posiadały określone certyfikaty związane z ochroną środowiska lub społeczną odpowiedzialnością. Mogą preferować współpracę z MŚP, które stosują praktyki zrównoważonego rozwoju w swoich procesach produkcyjnych, jak np. minimalizacja odpadów, efektywność energetyczna czy wykorzystanie materiałów odnawialnych. Niektóre MŚP mogą mieć trudności z wyborem odpowiednich standardów raportowania ESG (np. GRI, SASB), co może prowadzić do niejednoznacznych lub niespójnych danych. Tylko te wymagania już stanowią duże wyzwane w zakresie zmiany sposobu prowadzenia biznesu.

Wiele MŚP traktuje raportowanie jako przykry obowiązek. Czy powinny zmienić sposób myślenia i traktować ESG jako szansę?

Tak uważam. Warunkiem jednak jest to, żeby działania na szczeblu Unii Europejskiej były prowadzone w taki sposób, by chronić wewnętrzny rynek Unii Europejskiej przed konkurencją, która nie spełnia rygorów zrównoważonego rozwoju. W tym zakresie już pojawia się potrzeba zharmonizowanych regulacji ESG, gdyż zrównoważone regulacje powinny być zharmonizowane na poziomie międzynarodowym, aby zapewnić uczciwą konkurencję. Należy dążyć do tego, aby kraje spoza UE, takie jak USA i Chiny, miały podobne standardy dotyczące ESG, co zmniejszyłoby problem „greenwashing” oraz niezgodności w regulacjach.

Agnieszka Maria Majewska – powołana na stanowisko Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców 25 czerwca 2024 r. Ukończyła studia administracyjne na Wydziale Prawa i Administracji na Uniwersytecie Gdańskim, gdzie uzyskała stopień magistra administracji, oraz studia prawnicze na Uniwersytecie Śląskim, gdzie uzyskała stopień magistra prawa. W 2010 r. zdała egzamin sędziowski oraz uzyskała wpis na listę radców prawnych. Ukończyła studia podyplomowe z zakresu doradztwa podatkowego w Wyższej Szkole Bankowej w Gdańsku. Jest radcą prawnym z dwudziestoletnim stażem w stosowaniu prawa administracyjnego i gospodarczego. Doświadczenie zawodowe zdobyła między innymi w Sądzie Rejonowym w Gdańsku oraz w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Gdańsku. Współpracuje z Uniwersytetem WSB Merito oraz Wyższą Szkołą Społeczno-Ekonomiczną w Gdańsku, gdzie prowadzi zajęcia z postępowania administracyjnego. Ekspertka z zakresu prawa administracyjnego, autorka licznych wystąpień podczas konferencji naukowych i popularno-naukowych. W latach 2019-2024 pełniła funkcję Pełnomocnika Terenowego Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców w Gdańsku, prowadząc bliski dialog i współpracę z organizacjami pracodawców i otoczenia biznesu. Z sukcesem prowadziła liczne interwencje w obronie praw przedsiębiorców. Członkini Pomorskiej Rady Przedsiębiorczości oraz Wiceprzewodnicząca Gdańskiej Rady Przedsiębiorczości, a także ekspertka w Pomorskim Zespole ds. Kobiet.

“Kompas ESG Voices” to cykl wywiadów z czołowymi ekspertami w dziedzinie ESG (Environmental, Social, Governance), w którym skupiamy się na najważniejszych wyzwaniach i trendach związanych ze zrównoważonym rozwojem w biznesie. Rozmówcy dzielą się swoimi unikalnymi, eksperckimi perspektywami na temat roli ESG w budowaniu odpowiedzialnych i innowacyjnych strategii biznesowych.