W ostatnich latach przedsiębiorstwa zmieniają swoje nastawienie do postrzegania kwestii prośrodowiskowych i prospołecznych. Globalny kryzys finansowy z 2008 r. spowodował, że rozmowa o społecznej odpowiedzialności biznesu jest coraz mocniej obecna w debacie publicznej. Idea społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR) ewoluowała w kierunku ESG i obejmuje szeroko zagadnienia związane ze środowiskiem, społeczeństwem i ładem korporacyjnym przedsiębiorstw.
Zysk – nie tylko finansowy
Już nie tylko zysk finansowy i aspekty ekonomiczne będą determinować decyzje biznesowe –
duże znaczenie ma również to, jak organizacja wpływa na szeroko rozumiane otoczenie. Do strategii biznesowych zaczęto coraz odważniej wprowadzać kwestie związane ze zrównoważonym rozwojem – a o wynikach finansowych decydować będą, w coraz większym stopniu, zachowania firm w obszarach dobra społecznego, ekologii oraz dobrego zarządzania.
To cele zrównoważonego rozwoju – przyjęte przez 193 państw ONZ w 2015 r., – swojego rodzaju kamienie milowe, mają pomóc w transformacji gospodarek na bardziej odpowiedzialne, zarówno wobec społeczeństwa, jak i środowiska. Kluczowy dokument, wieńczący COP 21, porozumienie paryskie, określa z kolei najważniejszy długoterminowy, mierzalny cel, czyli zatrzymanie wzrostu globalnej temperatury na poziomie dużo poniżej 2°C – względem poziomu z ery przedprzemysłowej.
Aby to się udało w grudniu 2019 r. Komisja Europejska przedstawiła swój flagowy projekt tzw. Europejski Zielony Ład. Jego celem jest przekształcenie UE w sprawiedliwe i prosperujące społeczeństwo żyjące w nowoczesnej, zasobooszczędnej i konkurencyjnej gospodarce, która w 2050 r. osiągnie zerowy poziom emisji gazów cieplarnianych netto i w ramach której wzrost gospodarczy będzie oddzielony od wykorzystania zasobów naturalnych.
Raportowanie ESG – nowe wyzwania nie tylko dla największych
Chcąc wspierać, ale też po trochu monitorować, wspominanie dążenia gospodarek europejskich do osiągnięcia neutralności klimatycznej, wprowadzono regulacje dotyczące ujawniania przez firmy informacji związanych ze zrównoważonym rozwojem. Dzięki temu inwestorzy mają też większy dostęp do wiarygodnych, precyzyjnych i porównywalnych informacji o przedsiębiorstwach i ich zaangażowaniu na rzecz zrównoważonego rozwoju.
Badania pokazują, że także sami Polacy w swoich decyzjach zakupowych niejednokrotnie sięgają po produkty z ekologicznych źródeł, czy też te przyjazne środowisku – preferując świadomą i ekologiczną konsumpcję. To dla MŚP, które nie są jeszcze teraz bezpośrednio objęte regulacjami i koniecznością ujawnień niefinansowych, szansa na budowanie z wyprzedzeniem długoterminowej przewagi konkurencyjnej i pokazanie swojego zaangażowania w kwestie związane z ESG.
Co może mieć wpływ na MŚP już dzisiaj, to obowiązek ujawniania informacji dotyczących łańcucha wartości. Wdrażane regulacje dotyczące raportowania niefinansowego to dla nich perspektywa kolejnych kilku lat, niemniej należy pamiętać, że to właśnie te firmy tworzą nierzadko łańcuch wartości przedsiębiorców już zobowiązanych do raportowania.
Wymagania ESG, np. w zakresie śladu węglowego, są stawiane dostawcom już teraz. Także instytucje finansowe, zobowiązane do wnikliwych analiz swoich portfeli, muszą pozyskiwać coraz więcej informacji o finansowanych klientach i projektach. Ważne, że instytucje takie jak np. Bank Ochrony Środowiska, nie tylko oczekują danych, ale też zapewniają klientom wsparcie merytoryczne i finansowe we wdrażaniu zielonej transformacji.
Skok technologiczny w przyszłość
Ambicja osiągnięcia neutralności klimatycznej przez Europę ma i będzie miała kolosalny wpływ na całą gospodarkę. Ewolucja może początkowo budzić obawy o wzrost cen, czy skomplikowanie prowadzonych biznesów. Jest to jednak także duża szansa na jakościowy i technologiczny skok dla przedsiębiorstw, czy całych gospodarek. Ostatnimi czasy dużo się mówi np. o efektywności energetycznej budynków, jako jednym z najważniejszych aspektów zrównoważonego rozwoju, bo to np. szansa na zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych oraz redukcję kosztów energetycznych.
Dojrzałe firmy od lat obserwują, jak pozytywny wpływ na wizerunek ich marek ma podejście zgodne z duchem CSR, czy też ostatnio dobrowolne raportowanie danych niefinansowych. Pionierzy w swoich działaniach często wyprzedzają legislacje, kładą podwaliny pod dobre praktyki dla innych. Oni też rozumieją, że im bardziej świadomi stają się klienci, tym trudniej będzie spełniać ich oczekiwania. Dlatego też, im wcześniej zaczniemy zwracać baczną uwagę na kwestie związane z ESG, także jako mali przedsiębiorcy, tym większa szansa na wyróżnienie się na zielonej mapie polskiej gospodarki.
Anna Burza, p.o. Dyrektora Departamentu Polityki Ekologicznej, ESG i Taksonomii w Banku Ochrony Środowiska, wieloletnia ekspertka w tematach ekologii i zrównoważonego rozwoju. Z wykształcenia magister inżynier. Absolwentka Politechniki Warszawskiej.
Opinie wyrażane przez ekspertki i ekspertów zewnętrznych na łamach portalu KompasESG.pl nie są wypowiedziami pracowników redakcji.
Czytaj dalej: