12 sierpnia obchodzimy Światowy Dzień Pracoholizmu, co skłania do refleksji nad zjawiskiem nadmiernego zaangażowania w pracę, które dotyka coraz większej liczby Polaków. Czy rzeczywiście jesteśmy narodem pracoholików? Jakie są przyczyny i skutki tego zjawiska? I co możemy zrobić, by zachować zdrową równowagę między życiem zawodowym a prywatnym?
Skala problemu w Polsce
Według badań CBOS, około 11% Polaków, czyli 2,5 miliona osób, zmaga się z pracoholizmem wynika z analizy Sodexo Polska z 2024 r. To poważne zjawisko, które negatywnie wpływa nie tylko na zdrowie psychiczne i fizyczne pracowników, ale także na ich nawyki żywieniowe i relacje interpersonalne. Eurostat podaje, że Polacy pracują średnio 39,3 godziny tygodniowo, co plasuje nas w czołówce europejskich krajów pod względem czasu spędzanego w pracy. Co więcej, raport ADP “People at Work 2023” wskazuje, że średnio przepracowujemy 4 godziny i 43 minuty bezpłatnych nadgodzin w ciągu tygodnia.
Dalsza część pod materiałem wideo:
Przyczyny przepracowania Polaków
Istnieje wiele czynników przyczyniających się do rozwoju pracoholizmu w naszym kraju. Pogorszenie sytuacji gospodarczej sprawia, że ponad 40% aktywnych zawodowo Polaków podejmuje dodatkową pracę poza etatem. Natłok obowiązków i ciągłe zmiany w organizacjach powodują, że połowa osób zajmujących stanowiska managerskie i dyrektorskie czuje się przytłoczona. Kultura organizacyjna w wielu firmach, gdzie panuje duża presja na wyniki, prowadzi do zaniedbywania higieny pracy i przerw. Dodatkowo brak wsparcia w kwestii zdrowia psychicznego ze strony przełożonych i współpracowników pogłębia problem.
Skutki pracoholizmu
Nadmierne zaangażowanie w pracę niesie ze sobą szereg negatywnych konsekwencji. Wpływa na zdrowie i nawyki żywieniowe pracowników – prawie połowa z nich przyznaje, że stres związany z pracą negatywnie oddziałuje na ich sposób odżywiania, a 58% twierdzi, że brakuje im czasu na posiłek (wynika z badań Sodexo). Co więcej, połowa pracowników je posiłki w pracy w samotności, a niemal jedna trzecia nie przerywa w tym celu swoich obowiązków.
Pracoholizm ma także znaczący wpływ na zdrowie psychiczne. Prawie jedna trzecia polskich pracowników przyznawała w 2023 r., że ich praca cierpi wskutek problemów ze zdrowiem psychicznym, a ponad 22% nie czuje, że może otwarcie rozmawiać o tym w miejscu pracy. To z kolei przekłada się na efektywność i satysfakcję z pracy. Wbrew pozorom, nadgodziny nie zwiększają wydajności pracownika, a wręcz przeciwnie – są szybką drogą do wypalenia zawodowego. Brak wsparcia ze strony przełożonych jest często wskazywany jako główny powód niezadowolenia z pracy.
Przede wszystkim zapobiegać
W walce z pracoholizmem kluczową rolę odgrywają zarówno pracodawcy, jak i sami pracownicy. Pracodawcy mogą podjąć szereg działań, które pomogą stworzyć zdrowsze środowisko pracy. Tworzenie ergonomicznych przestrzeni biurowych poprawia komfort pracowników, co przekłada się na ich efektywność i kreatywność. Zapewnienie dostępu do pełnowartościowych posiłków w restauracji pracowniczej sprzyja zdrowszym nawykom żywieniowym. Wspieranie integracji zespołu poprzez zachęcanie do wspólnych wyjść na obiad może pomóc w odłożeniu na bok służbowych spraw i poprawie relacji międzyludzkich.
Istotne jest również stworzenie bezpiecznej przestrzeni do dialogu, gdzie pracownicy czują, że mogą otwarcie rozmawiać z przełożonymi o swoich problemach, w tym o zdrowiu psychicznym. Coraz więcej firm oferuje swoim pracownikom dostęp do psychologa jako benefit pozapłacowy, co jest krokiem w dobrym kierunku.
Z kolei pracownicy powinni aktywnie dbać o swoją równowagę między życiem zawodowym a prywatnym. Przestrzeganie prawa do bycia offline po godzinach pracy, regularne posiłki z dala od biurka, aktywne poszukiwanie wsparcia w kwestiach zdrowia psychicznego oraz świadome planowanie czasu wolnego to działania, które mogą pomóc w walce z pracoholizmem.
Podsumowanie
Choć problem pracoholizmu w Polsce jest poważny, widać pewne pozytywne trendy. W porównaniu z poprzednimi latami, w 2023 r. średnia liczba nadgodzin spadła, co może świadczyć o zmianie mentalności Polaków. Warto jednak pamiętać, że walka z pracoholizmem wymaga zaangażowania zarówno ze strony pracodawców, jak i samych pracowników. Tylko wspólne wysiłki mogą przyczynić się do stworzenia zdrowszego środowiska pracy i poprawy jakości życia Polaków. Światowy Dzień Pracoholizmu powinien być dla nas wszystkich okazją do refleksji nad naszymi nawykami zawodowymi i motywacją do wprowadzenia pozytywnych zmian w naszym podejściu do pracy.
Czytaj dalej: