Equal pay for equal work, czyli równa płaca za równą pracę to zasada, która ma na celu zapewnienie sprawiedliwości i równości w miejscu pracy.
Polega ona na tym, że osoby wykonujące tę samą pracę lub pracę o równoważnej wartości powinny otrzymywać tę samą płacę, bez względu na płeć, rasę, pochodzenie etniczne czy inne czynniki dyskryminacyjne. Ta zasada jest zakorzeniona w wielu systemach prawnych na całym świecie oraz stanowi podstawę różnych międzynarodowych konwencji, takich jak Konwencja Międzynarodowej Organizacji Pracy dotycząca równości wynagrodzeń.
Co wnosi equal pay for equal work?
Zagadnienie to ma na celu zwalczanie dyskryminacji płacowej, która historycznie wpływała na kobiety i mniejszości, prowadząc do znaczących różnic w zarobkach w porównaniu z mężczyznami wykonującymi tę samą pracę. Mimo postępów w dziedzinie równości płci i praw człowieka, różnice w wynagrodzeniach pomiędzy płciami i innymi grupami wciąż istnieją w wielu sektorach i zawodach.
Wprowadzenie zasady równości płac wymaga od pracodawców przeprowadzenia oceny pracy, aby upewnić się, że stanowiska są klasyfikowane w sposób sprawiedliwy i że płace są ustalane na podstawie obiektywnych kryteriów, takich jak umiejętności, wysiłek, odpowiedzialność i warunki pracy, a nie na podstawie subiektywnych przesądów czy stereotypów.
Zasada equal pay for equal work jest wspierana przez różne inicjatywy i regulacje, w tym przez akty prawne wymagające od firm raportowania o różnicach w wynagrodzeniach między płciami oraz przez kampanie na rzecz świadomości społecznej mające na celu promowanie równości i sprawiedliwości w miejscu pracy. Wiele organizacji i ruchów społecznych kontynuuje działania na rzecz pełnej realizacji zasady równa płaca za równą pracę, podkreślając jej znaczenie dla budowania sprawiedliwszego społeczeństwa.
Zasada równości płac w krajach UE
Zasada równego wynagrodzenia za równą pracę między kobietami a mężczyznami jest jednym z fundamentów Unii Europejskiej, zakorzenionym w art. 157 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE). Mimo to, wdrożenie i egzekwowanie tej zasady pozostaje wyzwaniem. Brak przejrzystości płac często sprawia, że dyskryminacja płacowa pozostaje niewykryta, a ofiary mają trudności z dochodzeniem roszczeń.
4 marca 2021 roku, Komisja Europejska przyjęła propozycję legislacyjną dotyczącą wiążących środków w zakresie przejrzystości wynagrodzeń. Proponowana dyrektywa ma na celu wzmocnienie stosowania zasady równego wynagrodzenia za pracę równą wartością między kobietami a mężczyznami poprzez środki zapewniające przejrzystość płac i lepszy dostęp do sprawiedliwości dla ofiar dyskryminacji płacowej. Dyrektywa została opublikowana w Dzienniku Urzędowym 17 maja 2023 roku i musi zostać wdrożona do prawa krajowego przez państwa członkowskie do 7 czerwca 2026 roku.
Propozycja dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady ma na celu wzmocnienie stosowania zasady równego wynagrodzenia za równą pracę lub pracę o równoważnej wartości między kobietami a mężczyznami poprzez środki zapewniające przejrzystość płac i mechanizmy egzekwowania. Wprowadzenie zasady equal pay for equal work skupia się na dwóch kluczowych aspektach równego wynagrodzenia:
- środki zapewniające przejrzystość płac oraz
- dostęp do dochodzenia sprawiedliwości dla ofiar dyskryminacji płacowej.
Propozycja wymaga od państw członkowskich ustanowienia narzędzi lub metodologii oceny i porównywania wartości pracy, zgodnie z zestawem obiektywnych kryteriów, które obejmują wymagania edukacyjne, zawodowe i szkoleniowe, umiejętności, wysiłek i odpowiedzialność, wykonywaną pracę oraz charakter zadań. Środki proponowane mają zastosowanie zarówno do pracodawców sektora publicznego, jak i prywatnego, i dotyczą przejrzystości wynagrodzeń przed i po zatrudnieniu, jak również przejrzystości polityki firmy w zakresie wynagrodzeń i awansu zawodowego.
Dyrektywa ta jest krokiem w kierunku zmniejszenia luki płacowej między płciami w UE, która wciąż wynosi 13% (Eurostat, 2020). Wprowadzenie obowiązkowych środków w zakresie przejrzystości płac ma na celu zmniejszenie tej luki, poprzez wymaganie od pracodawców ujawniania informacji o wynagrodzeniach, co pozwoli na lepsze wykrywanie i zwalczanie dyskryminacji płacowej.
Czytaj dalej: