Globalne ocieplenie to temat, który od lat budzi niepokój naukowców, polityków i społeczeństwa. Rok 2025 przynosi kolejne dowody na to, że zmiany klimatyczne postępują szybciej, niż przewidywano. Rekordowe temperatury, ekstremalne zjawiska pogodowe oraz coraz większe konsekwencje ekonomiczne i społeczne to tylko niektóre skutki globalnego ocieplenia, które są już widoczne na całym świecie.
Rekordowe temperatury już na początku 2025 roku
Dane opublikowane przez Copernicus Climate Change Service wskazują, że styczeń 2025 r. był najcieplejszym styczniem w historii pomiarów, z globalną średnią temperaturą powietrza na poziomie 13,23°C. To o 1,75°C więcej w porównaniu do poziomu sprzed epoki przemysłowej. Co więcej, w ciągu ostatnich 19 miesięcy aż 18 razy temperatura przekraczała próg 1,5°C, uznawany za kluczowy punkt krytyczny w kontekście zmian klimatu.
Zapisz się na newsletter Kompasu ESG
Ekstremalne zjawiska pogodowe
Skutkiem wzrostu temperatur są coraz częstsze i bardziej intensywne zjawiska pogodowe. W 2025 r. odnotowano:
- fale upałów w Europie, USA i Australii, powodujące rekordowe susze oraz pożary lasów (wielkie pożary w Los Angeles w styczniu),
- powodzie w zachodniej Europie, Ameryce Południowej i Australii, prowadzące do strat materialnych i migracji ludności,
- obniżoną powierzchnię lodu w Arktyce, której poziom w styczniu 2025 r. był o 6% niższy od średniej, co stanowi najniższy wynik w historii styczniowych pomiarów.
Degradacja ekosystemów i znaczenie Amazonii
Zanieczyszczenie środowiska oraz rosnące temperatury mają bezpośredni wpływ na kondycję ekosystemów. Amazonia, jeden z największych na świecie pochłaniaczy CO2, jest narażona na wycinkę lasów i degradację. Zmniejszenie obszaru lasów deszczowych przyczynia się do osłabienia ich roli jako „węgielnej gąbki”, co oznacza więcej CO2 w atmosferze i dalsze przyspieszanie globalnego ocieplenia. W listopadzie 2025 r. w Belém, w Brazylii, odbędzie się konferencja klimatyczna COP30, której celem jest wypracowanie skuteczniejszych działań na rzecz ochrony ekosystemów.
Koszty finansowe i polityczne a skutki globalnego ocieplenia
Zmiany klimatu pociągają za sobą ogromne koszty finansowe. W 2025 r. podjęto kolejne kroki w celu zwiększenia finansowania dla krajów rozwijających się, które najbardziej odczuwają skutki globalnego ocieplenia. Na COP29 w 2024 r. ustalono potrojenie funduszy klimatycznych do 300 miliardów dolarów rocznie do 2035 r., jednak wciąż jest to znacznie mniej niż 1,3 biliona dolarów, które według ekspertów są niezbędne do przystosowania się do nowych warunków klimatycznych.
Rola prawa międzynarodowego w walce ze zmianami klimatu
W 2025 r. Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości (ICJ) po raz pierwszy w historii rozpatruje kwestię obowiązków państw w zakresie walki z globalnym ociepleniem. Państwa Pacyfiku, takie jak Vanuatu, które są szczególnie narażone na podnoszenie się poziomu mórz, zwróciły się do Trybunału o wydanie opinii doradczej w sprawie zobowiązań prawnych państw dotyczących ochrony klimatu. Choć opinia ICJ nie będzie miała mocy wiążącej, może stać się fundamentem przyszłego prawa międzynarodowego.
Zanieczyszczenie plastikiem – kolejny problem globalny
Obok emisji gazów cieplarnianych, problemem pozostaje plastikowe zanieczyszczenie środowiska. W 2025 r. trwają intensywne negocjacje nad globalnym traktatem ograniczającym produkcję i konsumpcję plastiku. Eksperci wskazują, że kluczowe będzie nie tylko ograniczenie produkcji plastiku, ale także wprowadzenie bardziej ekologicznych technologii recyklingu oraz skuteczniejsze egzekwowanie przepisów dotyczących zanieczyszczeń.
Czytaj dalej: