“Gender” to termin, który odnosi się do społecznych i kulturowych ról, zachowań, aktywności oraz cech, które dane społeczeństwo uznaje za odpowiednie dla kobiet i mężczyzn. W odróżnieniu od biologicznej płci, która odnosi się do biologicznych różnic między kobietami a mężczyznami, gender koncentruje się na oczekiwaniach społecznych wobec jednostek w zależności od ich płci.
Różnorodność płci w miejscu pracy. Klucz do sukcesu organizacji
Różnorodność płci w miejscu pracy odnosi się do włączania osób różnych płci na wszystkich poziomach organizacji. Jest to nie tylko kwestia sprawiedliwości społecznej, ale także strategiczna korzyść dla firm. Badania pokazują, że zróżnicowane zespoły są bardziej kreatywne, innowacyjne i lepiej radzą sobie z rozwiązywaniem problemów.
Stan różnorodności płci na polskim rynku pracy
W 2022 roku stopa zatrudnienia kobiet w wieku 15-64 lata w Polsce osiągnęła 65,4%, co stanowi wzrost o 8,8 punktu procentowego w porównaniu do lat 2015-2022. Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej zauważa, że wraz ze wzrostem zatrudnienia zmniejszało się bezrobocie wśród kobiet. Na podstawie dostępnych szacunków wynika, że pod koniec maja 2023 roku w urzędach pracy zarejestrowano 803,6 tys. bezrobotnych, z czego około 427,8 tys. stanowiły kobiety.
Bariery w osiągnięciu równowagi płci
Pomimo postępów w dziedzinie równouprawnienia płci, wiele firm nadal preferuje mężczyzn przy zatrudnieniu, a kobiety napotykają różne formy dyskryminacji, takie jak niższe wynagrodzenia za tę samą pracę, mniejsze szanse na awans oraz stereotypowe podejście pracodawców do ich ról w rodzinie i pracy.
Pozostała część artykułu pod materiałem wideo:
Przykłady inicjatyw na rzecz zwiększenia różnorodności płci
- Konkurs Firma Równych Szans. Projekt Gender Index, realizowany w ramach Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL w latach 2004-2008, miał na celu opracowanie wskaźnika równego traktowania kobiet i mężczyzn w miejscu pracy. Konkurs ten wyłania firmy, które najlepiej realizują politykę równouprawnienia, oferując unikatowe rozwiązania sprzyjające różnorodności ze względu na płeć.
- Programy mentoringowe i szkoleniowe. Wprowadzanie programów szkoleniowych skierowanych do kobiet, które mają na celu rozwijanie ich umiejętności przywódczych i przygotowanie ich do objęcia wyższych stanowisk kierowniczych.
- Elastyczne formy pracy. Wiele firm wprowadza elastyczne godziny pracy, pracę zdalną oraz inne rozwiązania, które pomagają pracownikom godzić życie zawodowe z prywatnym. To szczególnie ważne dla kobiet, które często ponoszą większą odpowiedzialność za opiekę nad dziećmi.
- Monitorowanie i raportowanie. Regularne monitorowanie i raportowanie wskaźników różnorodności płci oraz publikowanie raportów na ten temat zwiększa przejrzystość i pozwala na śledzenie postępów w tej dziedzinie.
Wyzwania w zakresie zarządzania różnorodnością płci
Stereotypy i uprzedzenia. Pracodawcy często postrzegają kobiety jako mniej dyspozycyjne i mniej zaangażowane w pracę z powodu ich ról rodzinnych. To prowadzi do mniejszej liczby ofert pracy skierowanych do kobiet oraz do pytań o życie rodzinne podczas rekrutacji.
Nierówności płacowe. W UE nadal zdarza się, że kobiety zarabiają mniej niż mężczyźni, nawet na tych samych stanowiskach. Kobiety pracujące w UE zarabiają średnio 12,7% mniej za godzinę niż mężczyźni.
Luksemburg zlikwidował zróżnicowanie wynagrodzenia ze względu na płeć. Inne kraje o niskiej różnicy w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn w 2021 r. to: Rumunia (3,6%), Słowenia (3,8%), Polska (4,5%), Włochy (5,0%) i Belgia (5,0%).
Niska reprezentacja na stanowiskach kierowniczych. Chociaż kobiety stanowią większość wśród osób pracujących w sektorze publicznym, ich reprezentacja na wyższych stanowiskach jest niska. Kobiety częściej niż mężczyźni są pomijane przy awansach i rzadziej uczestniczą w szkoleniach finansowanych przez firmę.
Polska w Gender Equality Index
Uzyskując 61,9 na 100 pkt, Polska zajmuje 18. miejsce w UE we wskaźniku równouprawnienia płci. Wynik ten jest o 8,3 pkt niższy od wyniku dla całej UE.
Od 2010 r. wynik Polski wzrósł o 6,4 pkt, głównie dzięki poprawie w dziedzinie czasu (+17,3 pkt) i pieniędzy (+8,9 pkt). Od 2020 r. wynik Polski wzrósł o 4,2 pkt, co jest jednym z największych postępów wśród państw członkowskich w tym okresie. Można to przypisać wzrostowi w dziedzinie czasu (+19,0 pkt). W rezultacie pozycja Polski w tegorocznym wskaźniku wzrosła o trzy miejsca, awansując ją na 18. miejsce w UE.
Jak zwiększyć różnorodność płci w miejscu pracy?
Zwiększenie różnorodności płci w miejscu pracy wymaga wieloaspektowego podejścia, które obejmuje edukację, polityki równościowe, wsparcie w godzeniu życia zawodowego z prywatnym oraz programy rozwoju kariery dla kobiet. Pierwszym krokiem jest edukacja i budowanie świadomości wśród pracodawców na temat korzyści płynących z różnorodności płci. Szkolenia dla menedżerów i pracowników powinny koncentrować się na promowaniu równości płci oraz przeciwdziałaniu dyskryminacji. Ważnym elementem jest również wprowadzenie i ścisłe przestrzeganie polityki równości płci, która zakazuje dyskryminacji oraz promuje równość w dostępie do szkoleń, awansów i wynagrodzeń. Stosowanie kwot lub parytetów przy obsadzaniu stanowisk kierowniczych może przyspieszyć proces zwiększania reprezentacji kobiet na wyższych szczeblach zarządzania, co jest kluczowe dla zmiany struktury organizacyjnej na bardziej inkluzywną.
Tworzenie przyjaznego środowiska pracy, które sprzyja godzeniu życia zawodowego z prywatnym, również odgrywa znaczącą rolę. Firmy mogą wprowadzać elastyczne godziny pracy, umożliwiać pracę zdalną oraz oferować udogodnienia, takie jak żłobki i przedszkola zakładowe, które wspierają rodziców w opiece nad dziećmi. Dodatkowo, programy mentoringowe i rozwój kariery dla kobiet pomagają im rozwijać umiejętności niezbędne do objęcia stanowisk kierowniczych, co z kolei zwiększa ich reprezentację na najwyższych szczeblach zarządzania.
Zwiększenie różnorodności płci w miejscu pracy to proces, który wymaga zaangażowania ze strony pracodawców, rządu oraz całego społeczeństwa. Efektywne strategie na rzecz równości płci przynoszą wymierne korzyści, zarówno ekonomiczne, jak i społeczne, prowadząc do bardziej sprawiedliwego i zrównoważonego rynku pracy.
Przyszłość
Zwiększenie różnorodności płci w miejscu pracy jest nie tylko kwestią sprawiedliwości społecznej, ale także strategicznym działaniem przynoszącym wymierne korzyści dla organizacji. Firmy, które promują równość płci, mają dostęp do szerszej puli talentów, są bardziej innowacyjne i lepiej radzą sobie na konkurencyjnym rynku. Pomimo postępów w tej dziedzinie, nadal istnieje wiele wyzwań, które wymagają uwagi i działania ze strony pracodawców, rządu oraz całego społeczeństwa.
Podsumowując, różnorodność płci w miejscu pracy jest kluczowa dla zrównoważonego rozwoju organizacji. Przyjęcie skutecznych strategii na rzecz równości płci może przynieść znaczne korzyści, zarówno ekonomiczne, jak i społeczne, prowadząc do bardziej sprawiedliwego i zrównoważonego rynku pracy.
Czytaj dalej: