Współczesne organizacje coraz częściej są zobligowane do uwzględniania aspektów zrównoważonego rozwoju w swoich raportach i strategiach biznesowych. Raportowanie ESG staje się nie tylko wymogiem regulacyjnym, ale także narzędziem wspierającym zarządzanie ryzykiem, budowanie zaufania interesariuszy i osiąganie długoterminowej stabilności. Jednym z kluczowych elementów tego procesu, wprowadzanego przez nowe europejskie standardy raportowania, jest analiza podwójnej istotności.
Co oznacza podwójna istotność?
Podwójna istotność, będąca rdzeniem dyrektywy CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive), to koncepcja, która zmienia podejście do raportowania ESG, rozszerzając jego zakres na dwie kluczowe perspektywy:
- Istotność oddziaływania (impact materiality) – która odnosi się do rzeczywistego wpływu działalności firmy na środowisko naturalne i społeczeństwo, zarówno bezpośrednio, jak i przez jej łańcuch wartości.
- Istotność finansowa (financial materiality) – koncentrująca się na identyfikacji ryzyk i możliwości ESG, które mogą wpłynąć na rozwój przedsiębiorstwa, wyniki finansowe oraz dostęp do finansowania.
W praktyce oznacza to, że firmy muszą raportować nie tylko, jak ich działania wpływają na otoczenie, ale także, w jaki sposób kwestie zrównoważonego rozwoju oddziałują na ich własne funkcjonowanie finansowe.
Kluczowe aspekty procesu analizy podwójnej istotności
Analiza podwójnej istotności nie jest jednolitym procesem, który można przeprowadzić według jednego schematu. Wymaga ona indywidualnego dostosowania do specyfiki firmy, jej branży oraz kontekstu prawnego i społecznego, w jakim działa. Na podstawie wytycznych standardów ESRS (European Sustainability Reporting Standards), proces ten można podzielić na kilka kluczowych etapów:
- Analiza otoczenia
Pierwszym krokiem jest zrozumienie otoczenia firmy, zarówno pod względem jej modelu biznesowego, jak i szerszego kontekstu regulacyjnego i rynkowego. W tym etapie kluczowe jest zidentyfikowanie interesariuszy (klientów, dostawców, pracowników, inwestorów) oraz ich oczekiwań, które mogą wpłynąć na strategię firmy. - Identyfikacja istotnych kwestii ESG
W drugim etapie firma identyfikuje kwestie ESG, które mogą mieć wpływ na jej działalność lub na społeczeństwo. Proces ten polega na analizie wewnętrznej oraz konsultacjach z interesariuszami zewnętrznymi. Warto tutaj sięgnąć po standardy ESRS, które dostarczają punktów odniesienia do identyfikacji potencjalnych zagadnień ESG, istotnych dla różnych sektorów gospodarki. - Ocena istotności kwestii ESG
W tym etapie firma dokonuje oceny wpływu poszczególnych kwestii ESG, zarówno pod kątem ich oddziaływania, jak i potencjalnych skutków finansowych. Kryteria oceny obejmują m.in. dotkliwość i prawdopodobieństwo negatywnego wpływu na otoczenie oraz ryzyka finansowe związane z danymi kwestiami ESG. - Raportowanie wyników
Ostatni etap polega na opracowaniu raportu, w którym firma szczegółowo opisuje proces analizy podwójnej istotności, wyniki oceny oraz działania podejmowane w celu zarządzania zidentyfikowanymi ryzykami i możliwościami. Ten krok jest kluczowy dla transparentności i budowania zaufania wśród inwestorów i innych interesariuszy.
Dlaczego podwójna istotność jest istotna dla firm?
Zrozumienie obu perspektyw – istotności oddziaływania i istotności finansowej – jest kluczowe dla skutecznego zarządzania ryzykiem i szansami ESG. Firmy, które wdrożą ten proces, mogą liczyć na szereg korzyści, takich jak:
- Lepsze zarządzanie ryzykiem ESG – identyfikacja potencjalnych zagrożeń w kontekście zrównoważonego rozwoju pozwala firmom lepiej przygotować się na zmiany rynkowe i regulacyjne.
- Zwiększenie transparentności – rzetelne raportowanie ESG przyczynia się do budowania zaufania wśród inwestorów, klientów i innych interesariuszy.
- Poprawa relacji z interesariuszami – uwzględnianie oczekiwań społecznych i środowiskowych w strategii firmy wzmacnia jej reputację i otwiera nowe możliwości współpracy.
- Wzmocnienie strategii zrównoważonego rozwoju – lepsze zrozumienie kwestii ESG pozwala firmom na bardziej świadome kształtowanie długoterminowej strategii.
Wyzwania związane z analizą podwójnej istotności
Mimo wielu korzyści, analiza podwójnej istotności stawia przed firmami pewne wyzwania. Jednym z najważniejszych jest potrzeba ustalenia obiektywnych kryteriów oceny wpływów ESG, co często wymaga znacznych nakładów zasobów, zwłaszcza w przypadku małych i średnich przedsiębiorstw. Firmy muszą również zapewnić ciągłe monitorowanie zidentyfikowanych kwestii oraz regularnie aktualizować swoje raporty, co może być szczególnie trudne w zmieniającym się otoczeniu regulacyjnym.
Znaczenie dyrektywy CSRD i różnice w stosunku do NFRD
Dyrektywa CSRD znacząco rozszerza obowiązki firm w zakresie raportowania ESG w porównaniu do poprzedniej dyrektywy NFRD (Non-Financial Reporting Directive). Wprowadza m.in. obowiązek stosowania analizy podwójnej istotności oraz bardziej szczegółowe wymagania dotyczące raportowania finansowego wpływu działań ESG. Oznacza to, że firmy będą musiały dokładniej monitorować swoje działania pod kątem ESG, a wyniki tych analiz będą miały bezpośrednie przełożenie na ich wyniki finansowe.
Analiza podwójnej: podsumowanie
Analiza podwójnej istotności w raportowaniu ESG to istotny element nowoczesnego zarządzania zrównoważonym rozwojem, który pomaga firmom lepiej zrozumieć swój wpływ na otoczenie oraz ryzyka i szanse związane z kwestiami ESG. Pomimo wyzwań, jakie niesie ze sobą ten proces, jego prawidłowe wdrożenie przynosi liczne korzyści, w tym lepsze zarządzanie ryzykiem, wzrost transparentności oraz umocnienie relacji z interesariuszami.
Przedsiębiorstwa, które już dziś wdrożą analizę podwójnej istotności, będą lepiej przygotowane na zmieniające się regulacje, a także będą w stanie budować bardziej zrównoważoną i odporną na zmiany przyszłość.
Czytaj dalej: