Co to jest bioróżnorodność? To termin, który zbiorowo opisuje miliardy różnorodnych organizmów żyjących na Ziemi oraz interakcje zachodzące między nimi. Te organizmy są niezwykle ważne dla naszego życia oraz równowagi ekosystemów, jednak te są ciągle narażone na różnego rodzaju zagrożenia.
Do głównych czynników obciążających bioróżnorodność należą zmiany w użytkowaniu gruntów, takie jak wylesianie, intensywne praktyki monokultury, urbanizacja, bezpośrednia eksploatacja (np. polowania, przełowienie), zmiana klimatu, zanieczyszczenia oraz inwazyjne gatunki obce.
Co to jest bioróżnorodność i dlaczego istotna naszej planety
Pojęcie “bioróżnorodność” powstało z połączenia słów “bio”, oznaczającego życie, i “różnorodność”, odnoszące się do wielości form. Termin “różnorodność biologiczna”, znany również w języku angielskim jako biological diversity, został wprowadzony przez Thomasa Lovejoya w roku 1980 i zyskał popularność w latach 80. XX wieku. Angielskie określenie “biodiversity”, które stało się powszechnie używane, pochodzi od M.W. Rosena, jednego z organizatorów konferencji National Forum on Biological Diversity w 1986 roku. Publikacja “Biodiversity”, pod redakcją Edwarda Wilsona, zawierająca materiały z tej konferencji, przyczyniła się do rozpowszechnienia tego terminu. Pojęcie to jest używane głównie w dyskusjach na temat ochrony środowiska naturalnego i dotyczy przede wszystkim problematyki zanikania gatunków.
Zachowanie bioróżnorodności jest kluczowe nie tylko ze względu na jej wartość samą w sobie, ale również z powodu korzyści, jakie przynosi ludziom, w tym czyste powietrze i wodę, wysokiej jakości gleby oraz zapylanie upraw. Bioróżnorodność pomaga również w walce ze zmianą klimatu i adaptacji do niej, a także ogranicza wpływ zagrożeń naturalnych. Spadek bioróżnorodności może mieć poważne konsekwencje dla społeczeństwa, gospodarki i zdrowia ludzi.
Więcej informacji na temat gatunków, rodzajów środowisk i obszarów wyznaczonych można znaleźć w Europejskim Systemie Informacji o Przyrodzie (EUNIS), a także w europejskim systemie informacji o różnorodności biologicznej (BISE).
Pozostała część artykułu pod materiałem wideo:
Bioróżnorodność a UE
Bioróżnorodność odgrywa kluczową rolę w trwałości naszego świata i życia, jednak obserwujemy stałą utratę bioróżnorodności, co ma poważne konsekwencje zarówno dla świata przyrody, jak i dobrobytu człowieka. Główne przyczyny tej utraty to zmiany naturalnych siedlisk spowodowane przez intensywne systemy produkcji rolnej, przemysł budowlany, kopalnictwo, nadmierną eksploatację zasobów naturalnych, obecność inwazyjnych gatunków obcych, zanieczyszczenie oraz zmiany klimatu.
Polityka Unii Europejskiej w zakresie bioróżnorodności ma na celu odwrócenie tych trendów. Unijna strategia ochrony różnorodności biologicznej na okres do 2020 roku jest ambitna i wymaga lepszego wdrażania polityk, koordynacji różnych sektorów oraz lepszego zarządzania ekosystemami. Strategia ta zawiera sześć celów, które obejmują ochronę przyrody, ekosystemy i ich odbudowę, zrównoważone wykorzystanie przyrody, problem gatunków obcych oraz wpływ UE na bioróżnorodność w skali światowej.
UE dąży do ochrony, wyceny i odtworzenia bioróżnorodności oraz usług ekosystemowych, które stanowią jej kapitał naturalny, do 2050 roku. Cel przewodni strategii to powstrzymanie procesu utraty różnorodności biologicznej i degradacji usług ekosystemowych w UE do 2020 roku oraz ich przywrócenie w możliwie największym stopniu, a także zwiększenie wkładu UE w zapobieganie utracie różnorodności biologicznej na świecie.
Polityka UE w zakresie ochrony przyrody opiera się na dyrektywie ptasiej i dyrektywie siedliskowej, które stanowią podstawę dla sieci Natura 2000 – sieci obszarów chronionych służących ochronie gatunków i siedlisk o szczególnym znaczeniu dla Europy. Europejska Agencja Środowiska (EEA) odgrywa ważną rolę w zapewnianiu dostępu do informacji o bioróżnorodności i ekosystemach w Europie, wspierając rozwój i wdrażanie polityk za pomocą danych, informacji i ocen.
Czytaj dalej: