Krajowa polityka klimatyczna i energetyczna jest uzależniona od założeń unijnych. Polskie regulacje powstają na bazie przepisów i planów UE. Krajowy Plan na rzecz Energii i Klimatu na lata 2021-2030 Polski określa cele, takie jak redukcja emisji gazów cieplarnianych, wzrost udziału OZE w zużyciu energii oraz poprawa efektywności energetycznej. W Polsce założenia te mogą być przyjęte jako ogólna polityka klimatyczna. Dokument przedstawia strategie w pięciu obszarach unii energetycznej, obejmujące bezpieczeństwo energetyczne, wewnętrzny rynek energii, efektywność energetyczną, redukcję emisyjności i innowacje.
Krajowy Plan na rzecz Energii i Klimatu, czyli polska polityka klimatyczna
Krajowy Plan na rzecz Energii i Klimatu (KPEiK) na lata 2021-2030, zatwierdzony przez Komitet do Spraw Europejskich 18 grudnia 2019 roku, skupia się na pięciu kluczowych obszarach: zapewnieniu bezpieczeństwa energetycznego, rozwijaniu wewnętrznego rynku energii, poprawie efektywności energetycznej, zmniejszeniu emisji gazów cieplarnianych oraz wspieraniu badań, innowacji i konkurencyjności. Opracowanie dokumentu oparto na szeroko zakrojonych konsultacjach międzyresortowych, publicznych i regionalnych, a także rekomendacjach Komisji Europejskiej i krajowych strategiach rozwoju.
Plan klimatyczno-energetyczny Polski na lata 2021-2030 w ramach polityki klimatycznej zakłada zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych o 7% w sektorach poza ETS w stosunku do 2005 roku, zwiększenie udziału energii odnawialnej (OZE) do 21-23% w całkowitym zużyciu energii, przy czym 23% jest możliwe przy wsparciu unijnym. Cele obejmują również 14% udział OZE w transporcie, roczny wzrost OZE w ciepłownictwie o 1,1% oraz podniesienie efektywności energetycznej o 23% i redukcję udziału węgla w produkcji energii do 56-60%.
KPEiK zawiera trzy segmenty: część strategiczną i dwa analityczne załączniki. Główna część określa cele i priorytety dla pięciu obszarów unii energetycznej, w tym cele na 2030 rok i strategie ich osiągnięcia. Pierwszy załącznik analizuje obecny stan i prognozy bez nowych działań z KPEiK, natomiast drugi ocenia wpływ planowanych polityk. Dokument zostanie zaktualizowany, jeśli zmienią się cele lub strategie krajowe, biorąc pod uwagę nowe ustalenia UE.
Rys. Powiązanie KPEiK ze strategiami rozwoju wynikającymi ze Strategii na Rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju
Polityka klimatyczna i energetyczna Polski w przyszłości
Polityka energetyczna Polski do 2040 roku (PEP2040) została zatwierdzona przez Radę Ministrów 2 lutego 2021 roku, stanowiąc kluczowy dokument strategiczny dla sektora paliwowo-energetycznego w Polsce. PEP2040 przedstawia wizję transformacji energetycznej kraju, kładąc nacisk na dążenie do gospodarki niskoemisyjnej, rozwój odnawialnych źródeł energii (OZE), poprawę efektywności energetycznej oraz jakości powietrza. Jest to odpowiedź na wyzwania związane z bezpieczeństwem energetycznym oraz koniecznością adaptacji do zmieniających się warunków gospodarczych, w tym wpływu pandemii COVID-19.
PEP2040 ma na celu wprowadzenie Polski na ścieżkę sprawiedliwej transformacji energetycznej, uwzględniając potrzeby grup zawodowych i regionów, które mogą ponieść niewspółmiernie duże koszty tej transformacji, szczególnie w sektorze węglowym i wśród obywateli zagrożonych ubóstwem energetycznym. Dokument ten jest integralną częścią szerszej strategii rozwoju kraju, wpisując się w „Strategię na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju” i jest traktowany jako kompas dla przedsiębiorców, samorządów oraz obywateli w zakresie transformacji gospodarki.
W ramach PEP2040, Polska planuje do 2040 roku znaczący rozwój źródeł zeroemisyjnych, które mają stanowić ponad połowę mocy zainstalowanych w kraju. Szczególną rolę odegrają tu morska energetyka wiatrowa oraz pierwsza elektrownia jądrowa, które mają być nowymi strategicznymi obszarami przemysłu w Polsce. Oprócz wielkoskalowej energetyki, przewiduje się rozwój energetyki rozproszonej i obywatelskiej, opartej na lokalnym kapitale.
PEP2040 zakłada również zwiększenie wykorzystania OZE w produkcji ciepła i paliw alternatywnych w transporcie, w tym poprzez rozwój elektromobilności i wodoromobilności. Dokument został opracowany na podstawie szczegółowych analiz prognostycznych, konsultacji i uzgodnień z licznymi grupami interesariuszy, a jego projekt podlegał konsultacjom publicznym oraz międzyresortowym, uzyskując pozytywne opinie na różnych etapach oceny.
Czytaj dalej: