Raportowanie kwestii zrównoważonego rozwoju w sektorze pozabiznesowym jest wciąż w dość wczesnej fazie. W Polsce na przestrzeni ostatnich 6 lat kwestie ESG co najmniej raz raportowało około 25 organizacji pozabiznesowych1. I chociaż zgodnie z dyrektywą CSRD organizacje takie nie będą bezpośrednio objęte obowiązkiem raportowania to, w zależności od charakteru działalności i stopnia współpracy z firmami, mogą zostać poproszone o dostarczenie danych lub współpracę w tym zakresie. Wynika to z przepisów dyrektywy, które nakładają na firmy obowiązek ujawnienia szeregu informacji dotyczących zrównoważonego rozwoju, obejmujących wszystkie szczeble łańcucha wartości.
Odpowiedzialne zarządzanie kwestiami ESG to jednak nie tylko potencjalny obowiązek, ale także liczne korzyści dla organizacji pozarządowych – przede wszystkim szansa na profesjonalizację i legitymizację działań czy budowanie przewagi konkurencyjnej w procesie pozyskiwania funduszy i budowania relacji z interesariuszami. Równocześnie raportowanie ESG wiąże się z szeregiem wyzwań.
Świadomość zrównoważonego rozwoju
Głównym wyzwaniem dla raportujących jest budowanie w organizacji zrozumienia dla idei ESG i roli NGO w realizacji celów zrównoważonego rozwoju. Przedstawiciele NGO często postrzegają raportowanie ESG jako domenę biznesu i zadanie związane z wysokimi nakładami finansowymi.
Tymczasem ESG to nie tylko koszty i obciążenie dla organizacji, ale także inwestycja w profesjonalizację działań i relacje biznesowe.
Raportowanie ESG pomaga uporządkować wewnętrzne procesy oraz jest unikalną okazją do analizy i oceny działań z różnych perspektyw. Wymaga też systematycznego monitorowania, co pozwala na identyfikację obszarów do poprawy. W efekcie regularne raportowanie ESG może pomóc NGO w optymalizacji działań i podnoszeniu standardów – w kontekście zarówno operacyjnym, jak i strategicznym.
Dialog z interesariuszami
Ważnym elementem raportowania ESG jest zaangażowanie interesariuszy w proces oceny istotności, będący punktem wyjścia do tworzenia każdego raportu zrównoważonego rozwoju. Dzięki współpracy z interesariuszami organizacja zyskuje cenne informacje – jak postrzegana jest jej rola, które aspekty jej działalności są kluczowe np. dla darczyńców.
Z kolei interesariusze otrzymują przejrzyste dane pokazujące, że ich dotacje są odpowiedzialnie wydatkowane. Uwiarygadnia to współpracę firmy z konkretną organizacją. Pozyskane dane mogą też okazać się cenną wskazówką w procesie oceny ryzyka związanego ze wspieraniem fundacji. Co więcej, informacje zawarte w raporcie przygotowanym zgodnie z przyjętym standardem, mogą być wykorzystane w publikacjach własnych interesariuszy.
Dialog z interesariuszami buduje długoterminowe relacje, oparte nie tylko na wspólnych wartościach, ale również na solidnych fundamentach finansowo-merytorycznych.
Zbieranie i analiza danych
Większość organizacji raportujących kwestie ESG spotyka się z trudnościami w zakresie zbierania i analizy danych. Często wynika to z braku jednolitego systemu gromadzenia danych w organizacji – dane są przechowywane w różnych programach i formatach, a także pochodzą z wielu źródeł lub nie są zbierane.
Dlatego też proces raportowania w pierwszej kolejności wymaga od organizacji uporządkowania licznych kwestii, w szczególności określenia rodzaju danych potrzebnych do obliczenia wskaźników oraz metodologii zbierania informacji.
Pozwala to nie tylko spełnić wymagania sprawozdawcze, ale przede wszystkim budować transparentność organizacji na podstawie wiarygodnych informacji, które umożliwiają monitorowanie m.in. skuteczności działań.
Zaangażowanie pracowników
Raportowanie wiąże się z bezpośrednim zaangażowaniem pracowników w proces zbierania danych. Często jest to postrzegane jako dodatkowe obciążenie, co budzi naturalny sprzeciw. Dlatego tak duże znaczenie ma wspieranie pracowników w pozyskiwaniu wiedzy na temat ESG oraz wzmacnianie w zespole przekonania o korzyściach – osobistych, dla beneficjentów i samej organizacji – płynących z wprowadzanych zmian.
W procesie transformacji nieocenione jest wsparcie ekspertów zewnętrznych. Do współpracy można zaprosić praktyków z biznesu i przedstawicieli raportujących organizacji pozabiznesowych. Zaangażowanie osób z zewnątrz usprawnia transformację. Pomaga też przezwyciężyć niechęć do zmiany oraz postrzegania jej w kontekście ryzyka.
Zarządzanie kwestiami ESG to nie tylko raportowanie wskaźników zrównoważonego rozwoju. To przede wszystkim zmiana modelu zarządzania, dzięki której wartości ESG stają się częścią wartości organizacji. Organizacje, które dostrzegą w nowych regulacjach szansę na rozwój, zyskają przewagę konkurencyjną zarówno w pozyskiwaniu darowizn, jak i w nawiązywaniu partnerstw z biznesem.
O autorce:
Marzena Kolczyńska – manager ds. relacji z biznesem w Fundacji Dorastaj z Nami; współautorka raportów zrównoważonego rozwoju zgodnych ze standardem GRI, dwukrotnie nagrodzonych w konkursie Forum Odpowiedzialnego Biznesu i Deloitte w roku 2022 i 2023.
- Źródło: Forum Odpowiedzialnego Biznesu, liczba raportów zgłoszonych do Konkursu Raporty Zrównoważonego Rozwoju w latach 2019–2024 ↩︎
Czytaj dalej: