Taksonomia – co to jest?
Co to jest taksonomia w kontekście UE? To system klasyfikacji służący do identyfikacji działalności gospodarczej jako zrównoważonej środowiskowo. To również potoczna nazwa nowego aktu prawnego Unii Europejskiej, tj. rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/852 z dnia 18 czerwca 2020 r. w sprawie ustanowienia ram ułatwiających zrównoważone inwestycje.
Celem taksonomii jest ułatwienie ujawniania danych dotyczących zrównoważonego rozwoju, wspieranie inwestycji transgranicznych przez jednolity system klasyfikacji oraz promowanie zrównoważonych inwestycji. Jest to odpowiedź na potrzebę ujednolicenia rozumienia tego, co można uznać za działalność wspierającą osiąganie neutralności klimatycznej, ograniczając jednocześnie ryzyko greenwashingu. Klasyfikacja dotyczy m.in. UE, krajów członkowskich, uczestników rynków finansowych oraz przedsiębiorstw podlegających dyrektywie NFRD.
Kluczowe aspekty taksonomii w ramach UE
Taksonomia UE jest kluczowym elementem strategii UE mającej na celu osiągnięcie neutralności klimatycznej i promowanie zrównoważonego rozwoju. Przedsiębiorstwa zobowiązane są do raportowania w sposób transparentny i zgodny z ustalonymi kryteriami, aby ułatwić identyfikację inwestycji wspierających cele środowiskowe UE.
Rozporządzenie w sprawie taksonomii (UE) 2020/852 przyjęte w czerwcu 2020 roku ma na celu stworzenie ram ułatwiających zrównoważone inwestycje, zmieniając tym samym rozporządzenie (UE) 2019/2088.
- Raportowanie danych. Niemal wszystkie przedsiębiorstwa niefinansowe w UE ujawniły informacje na temat taksonomii, wskazując na kluczowe wskaźniki takie jak obrót, capex i opex.
- Wyzwania. Firmy napotykają trudności z raportowaniem zgodnym z przepisami UE, głównie z powodu niejednoznaczności kryteriów i ich dużej ilości.
- Cele środowiskowe. Taksonomia określa cele środowiskowe, do których przyczynianie się jest wymagane, w tym łagodzenie zmian klimatu, adaptacja do zmian klimatu, zrównoważone użytkowanie zasobów wodnych, przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym, zapobieganie zanieczyszczeniom i ochrona różnorodności biologicznej.
- Obowiązek ujawniania informacji. Dotyczy UE, krajów członkowskich, uczestników rynków finansowych oraz przedsiębiorstw podlegających dyrektywie NFRD.
Kryteria określania działalności jako zrównoważonej środowiskowo
Taksonomia UE została stworzona w ramach Zielonego Ładu UE, aby przekierować inwestycje na bardziej zrównoważone działania i projekty. Ma ona na celu dostosowanie inwestycji do Celów UE w zakresie klimatu i energii na 2030 rok. Dzięki temu systemowi, inwestorzy mają dostęp do łatwo porównywalnych informacji o zrównoważonych działaniach przedsiębiorstw, co zachęca do inwestycji w ten obszar.
Kryteria oceny działalności gospodarczej zrównoważonej środowiskowo to niewyrządzanie poważnych szkód żadnemu z pozostałych celów środowiskowych, prowadzenie działalność zgodnie z minimalnymi gwarancjami oraz wnosi istotny wkład w realizację co najmniej jednego z sześciu celów środowiskowych. Są to:
- łagodzenie zmian klimatu,
- adaptacja do zmian klimatu,
- zrównoważone wykorzystywanie i ochrona zasobów wodnych i morskich,
- przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym,
- zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrola i
- ochrona i odbudowa bioróżnorodności i ekosystemów.
Kryteria techniczne kwalifikacji – wymogi dotyczące wnoszenia istotnego wkładu i niewyrządzania poważnych szkód pozostałym celom zostały określone poprzez techniczne kryteria kwalifikacji. Obecnie akty delegowane obejmują jedynie cele środowiskowe takie jak łagodzenie zmian klimatu i adaptacja do zmian klimatu, z planowanym rozszerzeniem na pozostałe cele środowiskowe.
Aktualizacje i rozszerzenia – Komisja Europejska opublikowała projekt aktu delegowanego ustanawiającego dodatkowe techniczne kryteria kwalifikacji dla pozostałych 4 celów środowiskowych oraz proponowane zmiany rozszerzające listę działalności taksonomicznych.
Obowiązków przedsiębiorców
Obowiązki przedsiębiorców związane z Taksonomią dotyczą głównie przejrzystości i raportowania w zakresie zrównoważonego rozwoju i mogą być grupowane w dwie kategorie: dla branży finansowej oraz dla pozostałych przedsiębiorców.
Dla branży finansowej istnieją trzy kluczowe obowiązki.
- Ujawnianie informacji o celach środowiskowych produktów finansowych i stopniu, w jakim inwestycje są zgodne ze zrównoważonym rozwojem.
- Publikowanie oświadczeń dotyczących sposobu uwzględniania unijnych kryteriów zrównoważonego rozwoju w produktach promujących aspekty środowiskowe.
- Dołączanie oświadczeń o nieuwzględnianiu unijnych kryteriów zrównoważonej działalności w pozostałych produktach finansowych.
Dla pozostałych przedsiębiorców, zwłaszcza dużych firm, Taksonomia wprowadza obowiązek raportowania procentowego udziału obrotu, inwestycji i wydatków operacyjnych pochodzących z działalności zrównoważonej środowiskowo.
Obowiązki te mają na celu nie tylko zwiększenie przejrzystości działań biznesowych w kontekście zrównoważonego rozwoju, ale również mogą wpływać na decyzje kredytowe i inwestycyjne instytucji finansowych. Taksonomia może zatem mieć znaczący wpływ na dostępność finansowania dla przedsiębiorstw, szczególnie tych, które są w stanie wykazać zgodność z kryteriami zrównoważonego rozwoju.
Czytaj dalej: