Zmiana klimatu w Polsce jest elementem globalnego procesu. Nad Wisłą obserwuje się różne skutki zmian klimatycznych, które mogą obejmować choćby wzrost średnich temperatur, zmiany w rozkładzie i ilości opadów oraz ekstremalne zjawiska pogodowe takie jak susze, fale upałów czy gwałtowne burze.
Zmiana klimatu w Polsce
Wzrost średnich temperatur przyczynia się do zmian w ekosystemach, na przykład poprzez przesunięcia okresów wegetacyjnych roślin czy zmiany w migracji niektórych gatunków zwierząt. Zmiany w rozkładzie opadów mogą wpływać na rolnictwo, zarządzanie zasobami wodnymi oraz ryzyko powodzi i susz.
Należy pamiętać, że zmiana klimatu to złożony problem, który wymaga współpracy na wielu poziomach – lokalnym, krajowym i międzynarodowym – w celu skutecznego przeciwdziałania jej negatywnym skutkom. W Polsce prowadzone są różne działania mające na celu adaptację do zmieniających się warunków klimatycznych oraz ograniczenie emisji gazów cieplarnianych, które są główną przyczyną zmian klimatu.
Zmiany klimatyczne dostrzegalne w Polsce
Obserwowane zmiany klimatu w Polsce są wyraźne i mają różnorodne konsekwencje. Do najbardziej dotkliwych i zauważalnych zjawisk należy zaliczyć poniższe opisane formy.
- Wysokie temperatury. Średnioroczna temperatura w Warszawie w ostatnim półwieczu wzrosła z 7,5 do 10°C, a we Wrocławiu z 8,5 do blisko 11°C (wyniki na 2022 r.). To przekracza wcześniejsze średnie temperatury dla miast takich jak Budapeszt.
- Ciepłe zimy. Polskie zimy stały się znacznie łagodniejsze. Średnia zimowa temperatura, która kilkadziesiąt lat temu była ujemna na całym obszarze kraju, obecnie w zachodniej Polsce jest dodatnia. Pokrywa śnieżna utrzymuje się coraz krócej, a liczba dni z pokrywą śnieżną spadła miejscami do kilkunastu dni rocznie.
- Zmiany w letnich temperaturach. Liczba dni upalnych, czyli takich, w których temperatura maksymalna sięga 30°C, wzrosła z 3-4 dni rocznie do ponad 10 (wyniki na 2022 r. tj. w tym roku dni upalnych było już 14).
Jeszcze bardziej spektakularna zmiana dotyczy liczby dni upalnych (czyli takich, podczas których temperatura maksymalna wynosi >30°C). W latach 50., 60. XX w. tych pierwszych było najwyżej kilka w roku. Od lat 90. coraz częściej notuje się ich ponad 20: w 1992, 1994, 2015, 2018, 2019 i 2022 r.
Lato, za którym nie będziemy tęsknić, naukaoklimacie.pl
- Historyczne porównania. Porównania z tzw. Średniowiecznym Optimum Klimatycznym czy Małą Epoką Lodową pokazują, że obecne zmiany klimatu mają inny charakter i są bardziej intensywne niż te historyczne zjawiska.
- Przyszłe zmiany. Wzrost temperatury w Polsce będzie prawdopodobnie szybszy niż globalny. Już teraz, przy średnim wzroście temperatury globalnej o 1,2°C, wzrost temperatury na terytorium Polski przekracza 2°C (wyniki na 2022 r.)
Te dane pokazują, że zmiany klimatu w Polsce są znaczące i mają wpływ na różne aspekty życia, od warunków pogodowych po rolnictwo i gospodarkę.
Przedsiębiorcy, a zmiana klimatu w Polsce
Według raportu EY, polscy przedsiębiorcy mają pesymistyczne nastawienie do zmian klimatu. Chociaż firmy w Polsce deklarują chęć walki ze zmianami klimatu, większość z nich uważa, że nie osiągnie celu redukcji emisji gazów cieplarnianych o 45% do 2030 roku. Jedna z głównych przeszkód w realizacji agendy zrównoważonego rozwoju to brak odpowiednio wykwalifikowanych pracowników (zdaniem 34% respondentów raportu EY).
Tylko jednej piątej polskich firm udało się pozyskać konieczne talenty, 46% jest w trakcie poszukiwania i zatrudniania, a 23% zamierza to zrobić w ciągu najbliższych 12 miesięcy. Zewnętrzne ograniczenia oraz niepewność co do regulacji są kolejnymi najczęściej wymienianymi ograniczeniami. Aż 42% polskich respondentów badania EY wskazało otoczenie regulacyjne (27% światowych) oraz geopolityczne (na świecie 29%) jako utrudniające i wstrzymujące podejmowanie ambitniejszych działań.
EY Badanie zrównoważonej wartości 2023
Ponadto, polskie firmy są na wczesnym etapie wdrażania agendy klimatycznej, z niższymi celami redukcyjnymi w porównaniu ze średnią światową. Istotne jest również uwzględnienie, że działania na rzecz ograniczania wpływu na środowisko mogą przyczynić się do lepszych wyników finansowych firm.
Czytaj dalej: