Etykiety środowiskowe i deklaracje mają na celu promowanie produktów i usług, które są bardziej ekologiczne w porównaniu z innymi dostępnymi opcjami, wspierając tym samym rozwój rynku towarów przyjaznych dla środowiska.
Są one oparte na międzynarodowych standardach z serii ISO 14000, a zgodnie z normą PN-EN ISO 14020:2003, obejmują informacje o ekologicznych aspektach produktu czy usługi, które mogą manifestować się poprzez oświadczenia, symbole lub grafiki na produkcie, opakowaniu, w literaturze produktowej, technicznych broszurach, ogłoszeniach czy reklamach. Taka oznaka informuje, że produkt lub usługa jest przyjazna dla środowiska, co ułatwia konsumentom dokonywanie świadomych wyborów ekologicznych.
Istnieje kilka typów etykiet środowiskowych, w tym etykiety i deklaracje środowiskowe I, II oraz III typu – każda z nich ma różne wymagania i zakres informacji, które dostarcza.
Etykiety środowiskowe i deklaracje – co to jest?
Deklaracje ekologiczne to specyficzne dokumenty pozwalające na uzyskanie certyfikatu ekologicznego. W tych dokumentach analizuje się cały cykl życia produktu – od pozyskania surowców, przez procesy produkcyjne, montaż, użytkowanie, zużycie energii, emisję szkodliwych substancji, generowanie odpadów, aż po możliwość utylizacji i recykling. Uwzględnienie tych wszystkich aspektów umożliwia konsumentom dokonywanie wyborów, które wspierają ochronę środowiska.
Znaczenie etykiet środowiskowych
Etykiety środowiskowe mają za zadanie wspieranie popytu i podaży produktów oraz usług, które są znacznie bardziej przyjazne dla środowiska niż inne dostępne na rynku. Ich głównym celem jest ułatwienie konsumentom identyfikacji produktów ekologicznych i promowanie świadomych decyzji zakupowych, które przyczyniają się do ochrony środowiska. Oto główne zastosowania etykiet środowiskowych:
- Wspieranie świadomych wyborów konsumenckich. Etykiety środowiskowe dostarczają konsumentom jasnych i prostych informacji o ekologicznych cechach produktów i usług, umożliwiając dokonywanie świadomych wyborów zakupowych.
- Promowanie produktów przyjaznych dla środowiska. Poprzez oznaczanie produktów etykietami środowiskowymi, producenci mogą wyróżniać swoje wyroby jako ekologiczne, co przyczynia się do zwiększenia ich atrakcyjności na rynku.
- Ułatwianie realizacji modelu gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ). Etykietowanie środowiskowe jest narzędziem wspomagającym realizację polityki GOZ, ukierunkowując wybory nabywcze na produkty i opakowania realizujące zasady gospodarki zamkniętej, takie jak minimalizacja odpadów, recykling, czy ponowne użycie.
- Podnoszenie świadomości ekologicznej. Etykiety środowiskowe mogą przyczyniać się do zwiększenia świadomości ekologicznej w społeczeństwie, zachęcając do adopcji bardziej zrównoważonych zachowań i stylu życia.
- Wspieranie producentów realizujących koncepcję GOZ. Poprzez właściwe informowanie o cechach ekologicznych produktów, konsumentom daje się szansę na wspieranie producentów, którzy wdrażają praktyki zgodne z modelami zrównoważonego rozwoju.
- Przyczynianie się do redukcji negatywnego wpływu na środowisko. Ostatecznie, poprzez promowanie i wybieranie produktów oznaczonych etykietami środowiskowymi, można znacząco przyczynić się do redukcji negatywnego wpływu konsumpcji na środowisko naturalne.
Rodzaje oznakowań
- Etykiety I typu
- Przyznawane przez niezależne strony po spełnieniu kryteriów środowiskowych; promują produkty najbardziej przyjazne dla środowiska.
- Etykiety II typu
- Deklaracje środowiskowe dokonywane samodzielnie przez producentów; dotyczą sposobu produkcji, użytkowania i recyklingu produktu.
- Etykiety III typu
- Przyznawane przez niezależne strony na podstawie zdefiniowanych parametrów i analizy cyklu życia produktu.
Etykieta środowiskowa EU Ecolabel
Europejskie oznakowanie EU Ecolabel to dobrowolny program certyfikacji założony przez Komisję Europejską w 1992 roku. Ma on na celu promowanie wyrobów i usług przyjaznych dla środowiska, od momentu ich zaprojektowania aż po koniec cyklu życia. Kryteria oceny EU Ecolabel obejmują wpływ na zmiany klimatyczne, różnorodność biologiczną, zużycie energii i zasobów, wytwarzanie odpadów, emisje, zanieczyszczenia oraz wykorzystanie substancji niebezpiecznych. Oznakowanie to jest przyznawane produktom lub usługom, które spełniają rygorystyczne kryteria ekologiczne, potwierdzając ich ograniczony negatywny wpływ na środowisko w całym cyklu życia.
Logo EU Ecolabel na produkcie gwarantuje, że są to wyroby przyjazne dla środowiska, które przeszły określone badania i oceny zgodności, są polecane przez organizacje konsumenckie i środowiskowe, posiadają rozpoznawalne logo w całej Europie, są traktowane priorytetowo przy zamówieniach publicznych i są wspierane przez działania marketingowe Komisji Europejskiej oraz krajowych jednostek właściwych. Polskie Centrum Badań i Certyfikacji S.A. jest notyfikowaną jednostką w Polsce, która prowadzi proces oceny zgodności wyrobów i usług na oznakowanie EU Ecolabel. Więcej informacji można znaleźć na stronie Polskiego Centrum Badań i Certyfikacji oraz na stronie programu EU Ecolabel.
Różne oznaczenia opakowań ekologicznych
Etykiety ekologiczne na opakowaniach sygnalizują, że produkt został wytworzony z materiałów biodegradowalnych lub nadających się do recyklingu, przy czym każdy towar z takim oznaczeniem musi odpowiadać określonym standardom: proces jego produkcji powinien być zorientowany na ochronę środowiska, należy zminimalizować zużycie energii na wszystkich etapach produkcji, surowce wykorzystane do tworzenia produktów nie mogą być toksyczne, wyroby te nie są testowane na zwierzętach, a ich opakowania są zaprojektowane z myślą o ponownym użyciu.
Nazwy popularnych znaków od lewej:
- Euroliść – to znak eko przyznawany przez Komisję Europejską dla produktów ekologicznych w Unii Europejskiej. Ten symbol ekologii jest lokowany obligatoryjnie na wszystkich paczkowanych produktach ekologicznych, wyprodukowanych w jednym z państw członkowskich i realizujących obowiązujące normy wspólnotowe.
- Opakowanie nadające się do recyklingu.
- Opakowania biodegradowalne (compostable).
Czytaj dalej: