Unia Europejska od wielu lat podejmuje działania na rzecz ochrony środowiska, a jednym z najnowszych i najbardziej znaczących kroków jest wprowadzenie rozporządzenia EUDR (ang. European Union Deforestation Regulation). To rozporządzenie ma na celu zapobieganie wylesianiu i degradacji lasów poprzez wprowadzenie ścisłych wymogów dotyczących pochodzenia surowców oraz produktów wprowadzanych na rynek unijny.
Cel i znaczenie rozporządzenia EUDR
EUDR jest odpowiedzią na globalne wyzwania związane z wylesianiem i degradacją lasów, które są kluczowe dla zachowania różnorodności biologicznej oraz przeciwdziałania zmianom klimatycznym. Wylesianie, definiowane przez EUDR jako przekształcanie lasów do celów użytkowania rolniczego, jest jednym z głównych czynników przyczyniających się do emisji gazów cieplarnianych oraz spadku bioróżnorodności. Poprzez ograniczenie dostępu do rynku unijnego dla produktów powiązanych z wylesianiem, rozporządzenie ma na celu zmniejszenie presji na światowe zasoby leśne oraz wspieranie zrównoważonego rozwoju.
Rozporządzenie wprowadza nowe zasady dotyczące legalności i zrównoważonego rozwoju produktów takich jak drewno, soja, kawa, kakao, olej palmowy, kauczuk oraz bydło. Firmy wprowadzające te produkty na rynek UE będą musiały udowodnić, że pochodzą one z legalnych źródeł i nie są powiązane z obszarami wylesionymi po 31 grudnia 2020 roku. To podejście ma kluczowe znaczenie, ponieważ UE, będąc jednym z największych rynków na świecie, może poprzez regulacje wpływać na globalne praktyki produkcyjne.
Pozostała część artykułu pod materiałem wideo:
Zakres i wymagania EUDR
Rozporządzenie EUDR obejmuje szeroki zakres produktów, które są związane z wylesianiem. Obejmuje to nie tylko surowce, ale również produkty przetworzone, takie jak meble drewniane, tektura, papier czy oleje roślinne. Aby wprowadzić te produkty na rynek unijny, przedsiębiorstwa będą musiały spełnić trzy kluczowe warunki: produkty nie mogą przyczyniać się do wylesiania, muszą być zgodne z przepisami prawnymi kraju, w którym zostały wyprodukowane, a także musi zostać złożone oświadczenie o należytej staranności.
Należyta staranność wymaga od przedsiębiorstw zgromadzenia odpowiednich informacji o produktach, przeprowadzenia oceny ryzyka oraz wdrożenia środków minimalizujących to ryzyko. Przedsiębiorstwa będą musiały gromadzić szczegółowe dane, takie jak dokładna lokalizacja działki, z której pochodzi surowiec, okres wytwarzania oraz dane kontaktowe dostawców i odbiorców. W praktyce oznacza to, że firmy muszą zbudować bardziej transparentne i odpowiedzialne łańcuchy dostaw, co może stanowić wyzwanie, zwłaszcza dla mniejszych przedsiębiorstw.
Konsekwencje dla przedsiębiorstw
European Union Deforestation Regulation wprowadza nowe wyzwania dla przedsiębiorstw, zwłaszcza w kontekście weryfikacji łańcuchów dostaw. Firmy będą musiały dokonać szczegółowej oceny ryzyka, uwzględniając takie czynniki jak kraj pochodzenia surowca, skala wylesiania w danym regionie, czy obecność rdzennych społeczności. Jeśli ocena ryzyka wykaże, że ryzyko wylesiania jest wysokie lub nie jest minimalne, przedsiębiorstwa będą zobowiązane do podjęcia dodatkowych działań w celu jego zminimalizowania.
Konsekwencje niespełnienia tych wymogów mogą być dotkliwe. Państwa członkowskie UE będą miały prawo do nakładania surowych kar na przedsiębiorstwa, które nie dostosują się do przepisów. Mogą to być grzywny proporcjonalne do wartości towarów wprowadzonych na rynek, konfiskata produktów, a nawet czasowe wykluczenie z udziału w zamówieniach publicznych i dostępie do funduszy unijnych.
Wpływ EUDR na ochronę środowiska
EUDR ma potencjał, aby realnie wpłynąć na globalne praktyki związane z wylesianiem. Poprzez wprowadzenie restrykcyjnych wymogów dla produktów wprowadzanych na rynek UE, Unia Europejska wysyła silny sygnał, że nie będzie tolerować praktyk prowadzących do degradacji lasów. Może to zachęcić producentów z krajów spoza UE do zmiany swoich praktyk produkcyjnych, aby spełnić wymagania unijnego rynku.
Co więcej, rozporządzenie może również wpłynąć na zwiększenie popytu na certyfikowane produkty pochodzące z legalnych i zrównoważonych źródeł. Certyfikacja, taka jak ta oferowana przez Forest Stewardship Council (FSC), może pomóc przedsiębiorstwom w spełnieniu wymogów EUDR, choć nie zwalnia ich to z obowiązku dochowania należytej staranności.
Przyszłość regulacji i wyzwań związanych z EUDR
European Union Deforestation Regulation to krok w stronę zrównoważonego rozwoju, ale jego skuteczność będzie zależała od konsekwentnego wdrażania i egzekwowania przepisów. Istotne będzie również monitorowanie wpływu rozporządzenia na przedsiębiorstwa oraz globalne rynki surowców. Warto również zauważyć, że rozporządzenie może być rozszerzone o kolejne towary, co jeszcze bardziej zwiększy jego zasięg.
Przedsiębiorstwa, które odpowiednio wcześnie przygotują się na wdrożenie nowych wymogów, mogą zyskać przewagę konkurencyjną, podczas gdy te, które zlekceważą nowe regulacje, mogą napotkać poważne trudności operacyjne. W dłuższej perspektywie, EUDR może przyczynić się do zmiany globalnych praktyk biznesowych, promując bardziej zrównoważone i odpowiedzialne podejście do zarządzania zasobami naturalnymi.
Podsumowanie
Rozporządzenie EUDR to jeden z najbardziej ambitnych i dalekosiężnych kroków Unii Europejskiej w walce z globalnym wylesianiem. Jego wdrożenie wymagać będzie od przedsiębiorstw podjęcia nowych, często kosztownych działań, ale jednocześnie stwarza szansę na zbudowanie bardziej zrównoważonych i odpowiedzialnych łańcuchów dostaw. Skuteczne egzekwowanie tych przepisów może przyczynić się do ochrony światowych zasobów leśnych oraz zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych, co w dłuższej perspektywie przyniesie korzyści zarówno dla środowiska, jak i dla przyszłych pokoleń.
Czytaj dalej: