Wprowadzenie dyrektywy o charakterystyce energetycznej budynków (EPBD) zwiastuje rewolucyjne zmiany w sposobie postrzegania efektywności energetycznej budynków w Polsce i w całej Unii Europejskiej. Dokument ten, przyjęty przez Parlament Europejski w 2024 roku, wyznacza nowe standardy i cele, które mają zapewnić zniwelowanie emisji gazów cieplarnianych oraz doprowadzenie do dekarbonizacji sektora budowlanego do 2050 roku.
Kontekst i cel dyrektywy o charakterystyce energetycznej budynków
Dyrektywa EPBD jest częścią szeroko zakrojonych działań Unii Europejskiej na rzecz zrównoważonego rozwoju oraz walki z globalnym ociepleniem. Budynki odpowiadają za ponad 40% całkowitego zużycia energii w UE oraz za ponad 30% emisji gazów cieplarnianych. Większość budynków w UE powstała przed 2000 rokiem i charakteryzuje się niską efektywnością energetyczną. Tym samym modernizacja tego sektora jest kluczowym elementem osiągania celów klimatycznych.
Zapisz się na newsletter Kompasu ESG
Wprowadzenie minimalnych standardów energetycznych
Jednym z głównych założeń nowej dyrektywy jest stopniowe podnoszenie minimalnych standardów efektywności energetycznej budynków. W Polsce oznacza to rewizję istniejących przepisów techniczno-budowlanych oraz wprowadzenie bardziej rygorystycznych norm. Od 1 stycznia 2028 roku wszystkie nowe budynki publiczne będą musiały być bezemisyjne, natomiast od 2030 roku wymóg ten obejmie wszystkie nowo powstałe budynki.
Bezemisyjny budynek to obiekt o bardzo wysokiej charakterystyce energetycznej, korzystający z odnawialnych źródeł energii i niegenerujący na miejscu emisji dwutlenku węgla z paliw kopalnych. Wymagania te będą w praktyce oznaczać konieczność stosowania nowoczesnych technologii takich jak pompy ciepła, panele fotowoltaiczne czy systemy odzysku ciepła.
Krajowy Plan Renowacji Budynków
Nowa dyrektywa zobowiązuje państwa członkowskie do przygotowania Krajowego Planu Renowacji Budynków (KPRB). W Polsce dokument ten zastąpi istniejącą strategię renowacji budynków i wyznaczy szczegółową trajektorię modernizacji zasobów budowlanych w kierunku ich dekarbonizacji. Plan ten określi konkretne cele i środki, które pozwolą na osiągnięcie efektywności energetycznej budynków do 2050 roku.
Promowanie energii słonecznej
Dyrektywa EPBD wprowadza obowiązek uwzględniania energii słonecznej w projektach nowych budynków. Wymogi te będą wchodzić w życie etapowo – przykładowo, od 31 grudnia 2026 roku, nowe budynki publiczne oraz niemieszkalne o powierzchni powyżej 250 m² będą musiały być przystosowane do montażu instalacji fotowoltaicznych.
Działanie to ma na celu maksymalne wykorzystanie odnawialnych źródeł energii i zmniejszenie uzależnienia od paliw kopalnych. W Polsce przepisy te będą wiązały się z koniecznością dostosowania lokalnych regulacji oraz wsparcia inwestorów w realizacji takich projektów.
Wprowadzenie paszportów renowacji
Paszporty renowacji stanowią kolejne narzędzie, które wprowadza nowa dyrektywa. Są to dokumenty, które określają kompleksowy plan modernizacji budynku w maksymalnej liczbie etapów. Mają one na celu ułatwienie procesu renowacji i osiągnięcie wymaganych standardów energetycznych. W Polsce paszporty renowacji będą wystawiane przez wykwalifikowanych ekspertów, a ich stosowanie będzie dobrowolne.
Ochrona przed ubóstwem energetycznym
Dyrektywa EPBD kładzie szczególny nacisk na ochronę gospodarstw domowych zagrożonych ubóstwem energetycznym. Przewiduje mechanizmy wsparcia finansowego, takie jak ulgi podatkowe, dopłaty czy programy pomocowe. W Polsce systemy te będą miały na celu wspieranie najbardziej potrzebujących, zapewniając im dostęp do nowoczesnych technologii i poprawy standardów energetycznych.
Nowa dyrektywa EPBD wyznacza ambitne cele i standardy, które mają zrewolucjonizować sektor budowlany w Polsce. Jej realizacja oznacza nie tylko poprawę efektywności energetycznej budynków, ale również przyczynia się do redukcji emisji gazów cieplarnianych, walki z ubóstwem energetycznym oraz promowania odnawialnych źródeł energii. Przed Polską stoi jednak wyzwanie skutecznego wdrożenia tych zmian, wymagające współpracy rządu, sektora prywatnego i społeczeństwa obywatelskiego. Dzięki tym działaniom możliwe będzie stworzenie zmodernizowanego, zrównoważonego sektora budowlanego, który sprosta wymaganiom przyszłości.
Czytaj dalej: