OZE to skrót od odnawialne źródła energii. Termin ten odnosi się do metod pozyskiwania energii z procesów naturalnych, które są odnawialne, czyli odtwarzają się w skali jednego pokolenia. Obejmuje to energię słoneczną, wiatrową, hydroenergetyczną, geotermalną oraz energię pochodzącą z biomasy. Odnawialne źródła energii są uważane za kluczowe w walce ze zmianami klimatycznymi, ponieważ ich wykorzystanie wiąże się z niższą emisją gazów cieplarnianych w porównaniu do tradycyjnych źródeł energii, takich jak węgiel czy gaz ziemny.
Prognozy dotyczące OZE w 2024 r.
W 2024 roku polska energetyka stanie przed wieloma istotnymi decyzjami, które będą miały wpływ na rynek energii w Polsce. Menedżerowie firm energetycznych i doradcy prognozują, że w tym roku dojdzie do stabilizacji cen energii oraz rozpoczną się prace nad nowymi strategiami koncernów energetycznych kontrolowanych przez państwo. Oczekuje się również poprawy warunków inwestowania w odnawialne źródła energii (OZE), co ma przyczynić się do dalszego wzrostu ich udziału w miksie energetycznym Polski.
Mimo że globalna moc produkcyjna energii słonecznej nadal będzie się dynamicznie rozwijać w kolejnej dekadzie, to jednak obserwować będziemy spowolnienie w rocznym tempie dodawania nowych instalacji, począwszy od 2024 roku. Oznacza to zmianę w porównaniu z szybkim wzrostem z ostatnich lat. Zgodnie z naszymi przewidywaniami na rok 2023, średnioroczny wzrost mocy produkcyjnej w latach 2019-2023 wyniesie 28%, z czego największy skok, 56%, przypada na rok 2023. W latach 2024-2028 prognozowany jest natomiast średnioroczny wzrost bliski zeru, uwzględniający nawet okresy spadku.
Wzrost w sektorze energii słonecznej na świecie odbywa się według klasycznej krzywej S, gdzie ostatnie lata charakteryzowały się intensywnym wzrostem. Od 2024 roku przewiduje się jednak, że branża przekroczy punkt zwrotny, co będzie wiązało się z wolniejszym wzrostem. Pomimo że globalny rynek energii słonecznej jest obecnie znacznie większy niż w przeszłości, jest to typowy przebieg dla dojrzewającej branży. Inne regiony świata są na różnych etapach tego wzrostu. Na przykład, Afryka i Bliski Wschód mają jeszcze wiele do zrobienia, zanim osiągną swoje punkty zwrotne. Głównym motorem globalnego wzrostu są jednak dwa regiony: Azja i Pacyfik, gdzie przeważają Chiny, oraz Europa.
Sytuacja na rynku energii elektrycznej w 2024 roku będzie w znacznej mierze kształtowana przez sytuację geopolityczną, regulacje krajowe i unijne. Zwraca się uwagę na potrzebę rozwoju rynku usług systemowych, w tym magazynów energii, co jest kluczowe dla stabilizacji rynku.
Od 2024 roku planowane jest wprowadzenie taryf dynamicznych, które pozwolą na lepsze dostosowanie cen energii do zmian rynkowych. Środki otrzymane z Unii Europejskiej w ramach Krajowego Planu Odbudowy będą wspierać inwestycje w OZE, w tym budowę morskich farm wiatrowych i fotowoltaicznych na lądzie. Rok 2024 przyniesie więc istotne zmiany w polskiej energetyce, z naciskiem na rozwój OZE, transformację energetyczną, modernizację infrastruktury oraz adaptację do zmieniających się warunków rynkowych i geopolitycznych.
Geoinżynieria w 2024 r. będzie ważnym tematem
Podczas Global Stocktake at COP28 państwa uznały, że światowy limit na emisję CO2 szybko maleje, co zwiększa ryzyko przekroczenia ustalonego progu ocieplenia o 1,5°C. To implikuje, że konieczne będzie wyeliminowanie lub przechwytywanie i składowanie setek miliardów ton CO2, aby zachować szanse na uniknięcie przekroczenia tego progu do 2100 roku. Metody geoinżynierii mogą być wykorzystane do zwiększenia zdolności Ziemi do absorpcji węgla oraz odbijania promieni słonecznych z powrotem w kosmos, co pomogłoby w obniżaniu temperatury na naszej planecie. Na przykład, możliwe jest rozprzestrzenienie aerozoli lub innych substancji chemicznych wysoko w atmosferze, co zwiększyłoby odbijanie światła słonecznego z powierzchni Ziemi. Przewiduje się, że w 2024 roku rządy i instytucje badawcze zintensyfikują dyskusje na ten interesujący temat, rozważając zarówno korzyści, jak i potencjalne zagrożenia płynące z takich działań.
Cele UE w związku z OZE
Unia Europejska, w odpowiedzi na wyzwania zmiany klimatu, opracowała szereg celów w ramach Europejskiego Zielonego Ładu. Ustalono redukcję emisji gazów cieplarnianych o co najmniej 55% do 2030 roku, z dążeniem do osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 roku. W celu realizacji tych zobowiązań, UE skupia się na zmniejszeniu zużycia energii, co obejmuje zatwierdzenie nowych przepisów dla zwiększenia oszczędzania energii oraz prace nad przepisami dotyczącymi charakterystyki energetycznej budynków.
Rozwój źródeł czystej energii, w tym energia odnawialna, ma aktualnie kluczowe znaczenie. UE stawia na zwiększenie udziału OZE w końcowym zużyciu energii do 42,5% do 2030 roku, z równoczesnym wycofywaniem finansowania dla projektów związanych z gazem ziemnym. Dodatkowo, wprowadzony zostanie mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2, mający na celu promowanie zrównoważonej produkcji. Ograniczenie emisji z sektorów nieobjętych systemem handlu emisjami, jak transport czy rolnictwo, jest kolejnym krokiem w kierunku osiągnięcia tych ambitnych celów.
Czytaj dalej: