Korupcja stanowi poważne zagrożenie dla rozwoju zrównoważonego w Europie. Współczesne badania i raporty wskazują na to, że zjawisko to nie tylko hamuje rozwój gospodarczy, ale również destabilizuje instytucje demokratyczne, osłabia praworządność i pogłębia nierówności społeczne.
Poniżej przedstawiamy uproszczoną analizę wpływu korupcji na rozwój zrównoważony w kontekście europejskim, bazując na danych i raportach dostępnych z różnych źródeł.
Skala korupcji w Europie i konsekwencje zjawiska
Korupcja jest obecna w różnych formach w wielu krajach Unii Europejskiej. Według raportu Transparency International za 2023 roku, Polska odnotowała najwyższy poziom korupcji od dekady. Podobnie, Węgry uzyskały najgorsze wyniki w badaniach dotyczących korupcji w całej Unii Europejskiej. Dane te wskazują na pogłębiający się problem korupcji, który wymaga pilnych działań. Korupcja w Europie ma znaczący negatywny wpływ na gospodarkę. Rada Europejska szacuje, że jej koszt stanowi dziewięciokrotność oficjalnej światowej pomocy rozwojowej. W praktyce oznacza to miliardy euro tracone co roku, które mogłyby zostać zainwestowane w rozwój infrastruktury, edukację, opiekę zdrowotną czy innowacje. Korupcja osłabia również inwestycje zagraniczne, gdyż potencjalni inwestorzy obawiają się nieprzewidywalnych kosztów związanych z nielegalnymi praktykami.
Pozostała część artykułu pod materiałem wideo:
Społeczne i polityczne skutki korupcji
Łapownictwo podważa zaufanie obywateli do instytucji publicznych i demokracji. Jak wskazuje raport, w Polsce obserwuje się spadek zaufania do rządu w związku z rosnącym poziomem korupcji. Osłabienie instytucji demokratycznych prowadzi do pogłębienia nierówności społecznych i wykluczenia grup marginalizowanych, takich jak kobiety, osoby z niepełnosprawnościami oraz mniejszości etniczne.
Korupcja a zrównoważony rozwój
Zjawisko stanowi poważną przeszkodę na drodze do realizacji celów zrównoważonego rozwoju. Jak wskazują analizy, zjawisko to najbardziej dotyka osoby ubogie oraz grupy w trudnej sytuacji, co dodatkowo pogłębia istniejące nierówności. Przykładowo, korupcja w sektorze zdrowia prowadzi do pogorszenia jakości usług medycznych, a w edukacji – do obniżenia standardów nauczania, co w dłuższej perspektywie skutkuje niższymi szansami na rozwój osobisty i zawodowy obywateli.
Działania antykorupcyjne w Unii Europejskiej
Unia Europejska podejmuje liczne działania mające na celu zwalczanie korupcji. Jednym z kluczowych elementów jest promowanie przejrzystości struktur własnościowych przedsiębiorstw oraz śledzenie, zamrażanie i odzyskiwanie skradzionych aktywów. Wspierane są również inicjatywy zwiększające przejrzystość finansów publicznych i przeciwdziałające praniu pieniędzy.
W niektórych krajach europejskich wprowadzono skuteczne strategie antykorupcyjne. Przykładem może być Skandynawia, gdzie wysoki poziom przejrzystości i odpowiedzialności instytucji publicznych pozwolił na zminimalizowanie problemu korupcji. Podobne podejście powinno zostać zaadaptowane w innych krajach Unii Europejskiej, aby przeciwdziałać korupcji i wspierać rozwój zrównoważony.
Aktualne wskaźniki korupcji w Polsce: Indeks Percepcji Korupcji 2023
W najnowszym raporcie Transparency International z 2023 roku Polska zanotowała najgorszy wynik w Indeksie Percepcji Korupcji (CPI) od dekady. Indeks ten mierzy poziom korupcji w sektorze publicznym na podstawie ocen ekspertów i przedsiębiorców, nie uwzględniając opinii publicznej.
Wyniki Polski w 2023 roku
Polska zajęła 47. miejsce na 180 analizowanych krajów, uzyskując 54 punkty na 100 możliwych, gdzie zero oznacza największą korupcję, a sto najmniejszą. W porównaniu do poprzedniego roku Polska spadła o dwa miejsca, kontynuując trend pogarszania się od 2015 roku, kiedy to zajmowała 29. miejsce z wynikiem 63 punktów.
W raporcie Transparency International podkreślono, że spadek Polski w rankingu wynika m.in. z reform przeprowadzonych przez poprzedni rząd, które osłabiły sądownictwo i podważyły rządy prawa. Zmiany te pozwoliły rządowi na mianowanie własnych urzędników sądowych oraz prowadzenie dochodzeń przeciwko sędziom i ich karanie, co ograniczyło kontrolę nad władzą wykonawczą.
Pozostała część artykułu pod materiałem wideo:
Kontekst europejski i światowy
W kontekście europejskim Polska znalazła się w niekorzystnym świetle, choć nie jest jedynym krajem zmagającym się z problemem korupcji. Najgorszy wynik wśród państw Unii Europejskiej odnotowały Węgry (42 punkty), tuż przed Bułgarią (45 punktów) i Rumunią (46 punktów).
Na świecie ponad dwie trzecie krajów uzyskało wynik poniżej 50 punktów, co według Transparency International wskazuje na poważne problemy z korupcją. Najmniej skorumpowanymi krajami w 2023 roku były Dania (90 punktów), Finlandia (87 punktów), Nowa Zelandia (85 punktów), Norwegia (84 punkty) i Singapur (83 punkty). Z kolei największa korupcja była w Somalii (11 punktów), Wenezueli (13 punktów), Syrii (13 punktów), Sudanie Południowym (13 punktów) oraz Jemenie (16 punktów).
Korupcja w Europie: wnioski i rekomendacje
Korupcja pozostaje jednym z największych wyzwań dla rozwoju zrównoważonego w Europie. Aby skutecznie przeciwdziałać temu zjawisku, konieczne jest wprowadzenie zintegrowanych i strategicznych działań na poziomie krajowym i unijnym. Kluczowe znaczenie ma tu promowanie przejrzystości, odpowiedzialności oraz edukacja społeczeństwa w zakresie etyki i uczciwości. Tylko w ten sposób możliwe będzie osiągnięcie celów zrównoważonego rozwoju i zapewnienie lepszej przyszłości dla wszystkich obywateli Unii Europejskiej.
Czytaj dalej: